ტაბაწყურის ტბა

ტაბაწყურის ტბა: ჯავახეთის ვულკანური სამკაული

ჯავახეთის ქარიან ვულკანურ პლატოზე, დრამატულ მთათა ქედებს შორის, განთავსებულია საოცარი ტაბაწყურის ტბა. ეს არ არის უბრალოდ წყლის მასა; ეს არის უზარმაზარი, ღრმა ლურჯი თვალი, რომელიც ზღვის დონიდან 2000 მეტრზე მეტი სიმაღლიდან ცას შეჰყურებს. უძველესი ლავის ნაკადებით წარმოქმნილი ტბა საქართველოს გეოლოგიური საოცრებების თვალწარმტაცი მაგალითია. მის ნაპირებზე პატარა სოფლებია გაშენებული, მათ შორის სოფელი ტაბაწყური, სადაც მკაცრ, მაგრამ ლამაზ გარემოსთან შეგუებული სომხური თემი ცხოვრობს, რომელთა ცხოვრება ტბის სეზონურ რიტმებთანაა გადაჯაჭვული.

ტაბაწყურის ხასიათს მისი პირველყოფილი, მაღალმთიანი გარემო განსაზღვრავს. ის საქართველოს ერთ-ერთი ყველაზე ღრმა ტბაა, კრისტალურად სუფთა, ცივი წყლით, რომელიც ზამთარში რამდენიმე თვით იყინება და ლანდშაფტს ყინულის უზარმაზარ ფენად აქცევს. ვულკანური წარმოშობა მას უნიკალურ ეკოსისტემას ანიჭებს, რაც მას ენდემური თევზის სახეობების, მათ შორის ცნობილი ტაბაწყურის კალმახის, სასიცოცხლო ჰაბიტატად აქცევს. ვიზიტორებისთვის აქ მოგზაურობა თავისთავად თავგადასავალია, რომელიც რთულ სამთო გზებზე გადის და რომელიც ღრმა იზოლაციისა და სიმშვიდის შეგრძნებით ჯილდოვდება. ჰაერი სუფთაა, ხედები უსასრულო, და შეგრძნება ისეთია, თითქოს საქართველოს სახურავზე დგახარ, გარშემორტყმული პირველყოფილი, დაუმორჩილებელი ბუნებით.

ძირითადი მახასიათებლები

სახელი და მდებარეობა

• ოფიციალური სახელი: ტაბაწყურის ტბა.
• მდებარეობა: საქართველო, სამცხე-ჯავახეთის ბორჯომისა და ახალქალაქის მუნიციპალიტეტების საზღვარზე.
• ახლომდებარე სოფელი: სოფელი ტაბაწყური მდებარეობს ტბის ნახევარკუნძულზე.
• დაცული ტერიტორია: ქცია-ტაბაწყურის აღკვეთილის ნაწილი.
• კოორდინატები: დაახლოებით 41.60° ჩრდილოეთ განედი, 43.51° აღმოსავლეთ გრძედი.

ფიზიკური მახასიათებლები

• ზომა: ზედაპირის ფართობი 14.2 კვადრატული კილომეტრია.
• სიღრმე: საქართველოს ერთ-ერთი ყველაზე ღრმა ტბა, მაქსიმალური სიღრმე 40.2 მეტრი.
• სიმაღლე ზღვის დონიდან: დაახლოებით 1997 მეტრი.
• წარმოშობა: ვულკანური, წარმოქმნილი ლავური ღვარით.
• წყლის ტიპი: მტკნარი.
• ფერი და გამჭვირვალობა: ღრმა ლურჯი, მაღალი გამჭვირვალობით.

ჰიდროლოგია

• შემოდინება/გადინება: ძირითადად საზრდოობს მიწისქვეშა წყაროებითა და თოვლის ნადნობით; აქვს მიწისქვეშა გადინება.
• სეზონური ცვლილებები: ტბა იყინება დეკემბრის ბოლოდან აპრილის ბოლომდე.

გარემო

• ლანდშაფტი: ჯავახეთის ვულკანური პლატო, გარშემორტყმული მაღალი მთებითა და სუბალპური მდელოებით.
• ფლორა და ფაუნა: მდიდარია თევზით, მათ შორის კალმახით, კობრითა და წვერათი. მიმდებარე ტერიტორია სხვადასხვა სახეობის ფრინველის ჰაბიტატია.
• კლიმატი: მკაცრი კონტინენტური, ცივი, გრძელი ზამთრითა და მოკლე, გრილი ზაფხულით.

ადამიანთან ურთიერთქმედება

• რეკრეაციული გამოყენება: პოპულარულია თევზაობისთვის (საჭიროებს ნებართვას), ლაშქრობისა და ფოტოგრაფიისთვის.
• ტურიზმი: ნაკლებად ცნობილი დანიშნულების ადგილი თავგადასავლებისა და ბუნების მოყვარულთათვის. ხელმისაწვდომობა შეიძლება იყოს რთული.
• კულტურული მნიშვნელობა: ტბის გარშემო სოფლები წარმოადგენენ უნიკალურ კულტურას, რომელიც მაღალმთიან ცხოვრებასთანაა შეგუებული.
• გარემოსდაცვითი სტატუსი: დაცული ტერიტორია, უმნიშვნელოვანესი ბიომრავალფეროვნებისთვის.

ვიზუალური და ემოციური დეტალები

• ხედები: ვრცელი ღრმა ლურჯი წყალი, ვულკანური კონუსები ჰორიზონტზე, სოფლის ქვის სახლები და უსასრულო, ღია ცა.
• ატმოსფერო: იზოლაციის, სიმშვიდისა და მძლავრ, პირველყოფილ ლანდშაფტთან კავშირის შეგრძნება.