მდინარე ამტყელი: ამტყელის ტბის კარსტული მდინარე
მდინარე ამტყელი არის უნიკალური და საინტერესო მდინარე აფხაზეთში, საქართველოს გულრიფშის რაიონში, რომელიც ძირითადად ცნობილია ულამაზესი ამტყელის ტბის ფორმირებით. ეს არის კლასიკური კარსტული მდინარე, რაც ნიშნავს, რომ მის დინებაზე დიდ გავლენას ახდენს რეგიონის ხსნადი კირქვული ქანები, რის გამოც იგი მიწისქვეშ ჩნდება და ქრება. მდინარე და მის მიერ წარმოქმნილი ტბა არის მასიური ბუნებრივი მოვლენის — 1891 წელს ახლომდებარე მთიდან მეწყერის ჩამოწოლის შედეგი, რომელმაც გადაკეტა მდინარის ხეობა და შექმნა აფხაზეთის სიდიდით მეორე ტბა.
მდინარის დინება ბუნების ერთ-ერთი საოცრებაა. იგი გამოდის დიდი მღვიმიდან, მიედინება მცირე მანძილზე და შემდეგ ჩაედინება ამტყელის ტბის ღრმა, ცივ წყლებში. ტბის მეორე ბოლოში წყალი კვლავ პოულობს გამოსავალს და მდინარე ამტყელი აგრძელებს დინებას, მხოლოდ იმისთვის, რომ კვლავ გაუჩინარდეს მიწისქვეშ კარსტულ ძაბრში. ითვლება, რომ იგი კვლავ გამოდის ზედაპირზე ქვემო დინებაში და უერთდება მდინარე კოდორს. ეს მიწისქვეშა მოგზაურობა ამტყელს საიდუმლოებით მოცულ მდინარედ აქცევს.
ℹ️ ზოგადი ინფორმაცია
- მდინარის დასახელება: მდინარე ამტყელი
- მდებარეობა: გულრიფშის რაიონი, აფხაზეთი, საქართველო.
- სიგრძე: ხილული ზედაპირული მონაკვეთები მოკლეა; საერთო სიგრძე მიწისქვეშა დინების ჩათვლით დაახლოებით 30-35 კმ-ია.
- აუზის ფართობი: ზუსტად დოკუმენტირებული არ არის.
- სათავე (წარმოშობა): გამოდის კავკასიონის მთისწინეთის კარსტული მღვიმური სისტემიდან.
- შესართავი (სად ჩაედინება): ქრება ძაბრში; საბოლოოდ უერთდება მდინარე კოდორს.
- მთავარი მახასიათებელი: ქმნის ამტყელის ტბას.
📍 გეოგრაფია და დინება
ამტყელის გეოგრაფია განისაზღვრება მისი კარსტული ბუნებით. მდინარე მოულოდნელად ჩნდება მიწიდან, კვებავს ამტყელის ტბას და შემდეგ ისევე მოულოდნელად ქრება. თავად ამტყელის ტბას წყლის დონის დიდი ცვალებადობა ახასიათებს, რომელიც გაზაფხულის თოვლის დნობისას 40 მეტრითაც კი იმატებს და მშრალ ზაფხულში მცირდება, როდესაც ძაბრში გადინება შემოდინებას აჭარბებს. ტბა გარშემორტყმულია ციცაბო, ტყით დაფარული მთებით, ხოლო მისი წყალი ულამაზესი ფირუზისფერია.
🌿 ბუნება და ეკოლოგია
ამტყელის გარშემო ეკოსისტემა მდიდარი და მრავალფეროვანია. ტყეები კოლხური ტროპიკული ტყეების სისტემის ნაწილია, წიფლის, სოჭისა და ბზის სიუხვით. ტბაში ბინადრობს თევზის რამდენიმე სახეობა, მათ შორის კალმახი და წვერა, რომლებიც მის უნიკალურ პირობებს შეეგუენ. მიმდებარე ტერიტორია მურა დათვის, შველისა და მრავალფეროვანი ფრინველების სამფლობელოა.
🏛️ ისტორია და კულტურა
ამტყელის ხეობა მდებარეობს აფხაზეთის ისტორიულ რეგიონში, ტერიტორიაზე, რომელსაც უძველესი და მდიდარი ისტორია აქვს. მიუხედავად იმისა, რომ მდინარის ყველაზე ცნობილი მახასიათებელი, ტბა, გეოლოგიურად ძალიან ახალგაზრდაა (1891 წელს ჩამოყალიბდა), მიმდებარე ხეობები და მთები საუკუნეების განმავლობაში დასახლებული იყო. ახლომდებარე კოდორის ხეობა ისტორიულად მნიშვნელოვანი რეგიონია.
🚣 აქტივობები და ტურიზმი
ამტყელის ტბა და მისი მდინარე პოპულარული დანიშნულების ადგილია ბუნებრივი ტურიზმისა და თავგადასავლებისთვის:
- ნავით სეირნობა და თევზაობა: ტბა შესანიშნავი ადგილია თევზაობისა და ნავით გასეირნებისთვის.
- ლაშქრობა: მიმდებარე მთებში მრავალი ბილიკია, საიდანაც იშლება ტბისა და კავკასიონის სანახაობრივი ხედები.
- სპელეოლოგია: რეგიონი მდიდარია კარსტული მღვიმეებით, რაც იზიდავს გამოცდილ სპელეოლოგებს.
- ფოტოგრაფია: ფირუზისფერი ტბის, აყვავებული ტყეებისა და მაღალი მთების კომბინაცია მას ფოტოგრაფების სამოთხედ აქცევს.
🛤️ ხელმისაწვდომობა
ამტყელის ტბაზე მისასვლელი გზა შეიძლება იყოს რთული. მასთან მისვლა შესაძლებელია გულრიფშიდან სამთო გზით, რისთვისაც შესაძლოა 4×4 ტიპის ავტომობილი დაგჭირდეთ, განსაკუთრებით ძლიერი წვიმების შემდეგ. მოსანახულებლად საუკეთესო დროა ზაფხული და ადრეული შემოდგომა, როდესაც ამინდი სტაბილურია და გზა საუკეთესო მდგომარეობაშია.
Leave a review