მდინარე აბაშა

მდინარე აბაშა: მარტვილის კანიონის სამშობლო

მდინარე აბაშა არის ულამაზესი წყლის არტერია სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში, დასავლეთ საქართველოში, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მსოფლიოში განთქმული მარტვილის კანიონის (ასევე ცნობილი როგორც გაჭედილის კანიონი) ფორმირებით. ეგრისის ქედის სამხრეთ კალთებიდან მომდინარე ეს მდინარე ქართული ბუნების საგანძურია, რომელიც ყოველწლიურად ათასობით მნახველს იზიდავს მისი კაშკაშა ფირუზისფერი წყლებისა და დრამატული კირქვული კლდეების სანახავად. მდინარე მიედინება აყვავებულ, მწვანე ლანდშაფტში და გვთავაზობს გამაჯანსაღებელ დასვენებასა და რეგიონის პირველყოფილი სილამაზის ხილვის შესაძლებლობას.

მისი სათავე მთა ტეხურიშდუდის მახლობლად, ორი მცირე სამთო მდინარის შეერთებით იწყება, საიდანაც იგი სამეგრელოს დაბლობზე მიიკლაკნება, სანამ მდინარე ცხენისწყალს შეუერთდება. მიუხედავად იმისა, რომ მთელი მდინარე თვალწარმტაცია, მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი ღირსშესანიშნაობა ათასწლეულების განმავლობაში შექმნილი კანიონია. ამ ბუნების საოცრებამ ტურიზმის ცენტრად აქცია ადგილობრივი ტერიტორია და მდინარე აბაშა საქართველოს ერთ-ერთ ყველაზე მონახულებად ბუნებრივ ძეგლად აქცია. მარტივი ხელმისაწვდომობისა და თვალწარმტაცი პეიზაჟების ერთობლიობა მას მოგზაურთათვის აუცილებლად სანახავ ადგილად აქცევს.

ℹ️ ზოგადი ინფორმაცია

• მდინარის დასახელება: მდინარე აბაშა
• მდებარეობა: სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონი; მარტვილისა და აბაშის მუნიციპალიტეტები.
• სიგრძე: 66 კმ
• აუზის ფართობი: 370 კმ²
• სათავე (წარმოშობა): ეგრისის ქედი, მთა ტეხურიშდუდის მახლობლად, ზღვის დონიდან 2,640 მ.
• შესართავი (სად ჩაედინება): მდინარე ცხენისწყალი.
• მთავარი შენაკადები: ტობა, ნოღელა.

📍 გეოგრაფია და დინება

მდინარე აბაშა სათავეს იღებს ეგრისის მაღალ მთებში და კოლხეთის დაბლობზე ეშვება. მისი ყველაზე სანახაობრივი მონაკვეთია მარტვილის კანიონი, 2,400 მეტრი სიგრძის ხეობა, რომელიც მდინარემ კირქვის ქანებში გამოკვეთა. კანიონი ორ ნაწილად იყოფა: ზედა ნაწილი ნავით გასეირნებისთვის და ქვედა ნაწილი სასეირნოდ და ჩანჩქერების დასათვალიერებლად. მდინარის წყალი განსაკუთრებულად სუფთა და ცივია, ინარჩუნებს კაშკაშა ფირუზისფერ შეფერილობას, რომელიც ლამაზად ეწინააღმდეგება ხავსით დაფარულ თეთრ კლდეებსა და გარშემო არსებულ კოლხურ ტყეს.

🌿 ბუნება და ეკოლოგია

მდინარე აბაშის გარშემო ეკოსისტემა მდიდარი და მრავალფეროვანია. კანიონის კედლები დაფარულია ლიანებითა და უძველესი ხეებით, რაც ქმნის პრეისტორიულ, ჯუნგლების მსგავს ატმოსფეროს. ეს ტერიტორია კოლხეთის ტროპიკული ტყეებისა და ჭარბტენიანი ტერიტორიების ნაწილია, რომელიც იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლს წარმოადგენს. ეს უნიკალური გარემო ხელს უწყობს მრავალფეროვანი მცენარეული სახეობების არსებობას, ხოლო თავად მდინარეში თევზის რამდენიმე სახეობა ბინადრობს.

🏛️ ისტორია და კულტურა

ისტორიულად, მდინარე აბაშის მიმდებარე ტერიტორია საუკუნეების განმავლობაში მნიშვნელოვანი იყო. ახლომდებარე მარტვილის მონასტერი (ჭყონდიდი), რომელიც VII საუკუნით თარიღდება, საქართველოს უმნიშვნელოვანესი საეკლესიო და კულტურული ცენტრი იყო. გადმოცემის თანახმად, სამეგრელოს დადიანების სამთავრო ოჯახი კანიონის ქვედა ნაწილებს პირად საბანაო ადგილად იყენებდა. კანიონში აღმოჩენილი პრეისტორიული ცხოველების გაქვავებული ძვლები ამ საოცარ ადგილს დამატებით ისტორიულ სიღრმეს სძენს.

🚣 აქტივობები და ტურიზმი

• ნავით გასეირნება მარტვილის კანიონში: მთავარი ღირსშესანიშნაობაა ნავით გასეირნება ზედა კანიონში, საიდანაც იშლება ჩანჩქერებისა და კლდოვანი წარმონაქმნების ახლო ხედები.
• ლაშქრობა და სეირნობა: ქვედა კანიონს აქვს კარგად მოწყობილი ქვის ბილიკი სადამკვირვებლო პლატფორმებით, რომლებიც გადაჰყურებს მდინარესა და მის კასკადებს.
• ცურვა: მიუხედავად იმისა, რომ წყალი ცივია, ზაფხულის თვეებში ცურვა შესაძლებელია სპეციალურად გამოყოფილ ადგილებში.
• ფოტოგრაფია: კანიონი ფოტოგრაფებისთვის სამოთხეა, თავისი განსაცვიფრებელი ფერებითა და დრამატული პეიზაჟებით.

🛤️ ხელმისაწვდომობა

მდინარე აბაშა და მარტვილის კანიონი ადვილად ხელმისაწვდომია. უახლოესი დიდი ქალაქია ქუთაისი, რომელიც დაახლოებით ერთი საათის სავალზეა. კანიონი მდებარეობს ქალაქ მარტვილთან ახლოს. მოსანახულებლად საუკეთესო სეზონია გვიანი გაზაფხულიდან ადრეულ შემოდგომამდე (მაისიდან ოქტომბრამდე), როდესაც ამინდი თბილია და წყლის დონე უსაფრთხოა ნავით სეირნობისთვის.