დიდღვაბუნის ციხე

დიდღვაბუნის ციხე: ხონის მაღალმთეთის დაკარგული კოშკი

ხონის მთიან, ტყით დაფარულ მაღალმთეთში ღრმად მიმალული, დიდღვაბუნის ციხის მარტოხელა ნანგრევები მარტოობისა და სიფხიზლის ისტორიას მოგვითხრობს. ეს არ არის ტურისტულ რუკებზე ან დიდ ისტორიულ ქრონიკებში ნაპოვნი ადგილი. ეს არის დაკარგული პოსტი, პატარა საგუშაგო კოშკი, რომელიც ოდესღაც ადგილობრივ ფეოდალს ეკუთვნოდა, რომლის სამყაროც ის შორეული ხეობა იყო, რომელსაც ის იცავდა. დიდღვაბუნში მოგზაურობა წმინდა აღმოჩენის აქტია, იმერეთის ისტორიის იმ ნაწილთან შეხების შანსი, რომელიც ველურმა ბუნებამ დაიბრუნა.

ციხე, სავარაუდოდ, გვიან შუა საუკუნეებში აშენდა, რათა პატარა, იზოლირებული სამფლობელოს თვალი და ყური ყოფილიყო. სტრატეგიულ გორაკზე აღმართული, მისი მთავარი მიზანი დაკვირვება იქნებოდა. მისი კოშკიდან მუჭა მცველებს შეეძლოთ ემონიტორინგათ მთის ბილიკები და ღრმა ხეობები, თვალყური ედევნებინათ თავდამსხმელი რაზმების ან მეტოქე ბატონების ჯარების მოახლოებისთვის. საფრთხის დროს ეს პატარა ქვის კოშკი პირველი გამაფრთხილებელი წერტილისა და ადგილობრივი აზნაურთა ოჯახისა და, შესაძლოა, რამდენიმე სოფლის მცხოვრებისთვის საბოლოო, სასოწარკვეთილი თავშესაფრის როლს შეასრულებდა.

დღეს დიდღვაბუნი თავისი ყოფილი მე-ს მკრთალი ექოა, სადაც ხეებს შორის მხოლოდ კოშკისა და მისი გალავნის დანგრეული საძირკველი ჩანს. იმ მთის ქვისგან აგებული, რომელზეც დგას, ის ნელ-ნელა კვლავ ლანდშაფტს ერწყმის. მისი არქიტექტურა რუსტიკული და წმინდა ფუნქციონალურია, შექმნილია მკაცრ და შორეულ გარემოში გადარჩენისთვის.

დიდღვაბუნის ციხის ხიბლი მის მასშტაბსა თუ შენარჩუნებაში კი არა, მის ღრმა იზოლაციასა და აღმოჩენის შეგრძნებაშია. მისი პოვნა საქართველოს ისტორიის იმ ნაწილში შესვლას ნიშნავს, რომელიც სრულიად ხელუხლებელი და ავთენტური ჩანს. აქ არ არის ხალხმრავლობა, არც ნიშნები, მხოლოდ ტყის სიჩუმე და ქვები, რომლებიც ინახავენ იმ გუშაგების მკრთალ ხსოვნას, რომლებიც ოდესღაც აქ იდგნენ და იმავე ველურ, მწვანე სივრცეს გადაჰყურებდნენ.

ეს არის დანიშნულების ადგილი ნამდვილი თავგადასავლების მოყვარულისთვის, ისტორიკოსისთვის, რომელსაც ურჩევნია წარსული არა წიგნებში, არამედ თავად ლანდშაფტში ამოიკითხოს. დიდღვაბუნი იმ უთვალავი მცირე სიმაგრის დასტურია, რომლებიც ოდესღაც საქართველოს მთებს ამშვენებდა და თითოეული მათგანი ერის ისტორიის სასიცოცხლო, თუმცა დავიწყებული, ნაწილი იყო.

🗺️ გეოგრაფია და მდებარეობა

ზუსტი მდებარეობა:

დიდღვაბუნის ციხე მდებარეობს ხონის მუნიციპალიტეტის მთიან ნაწილში, იმერეთში. ის შორეულ, ტყიან ტერიტორიაზეა, სავარაუდოდ, ისტორიული სოფლის, ღვაბუნას (ახლა კინჩხის ადმინისტრაციული ერთეულის ნაწილი) ტერიტორიაზე.

სტრატეგიული განლაგება:

ციხე განლაგებული იყო გორაკზე, რათა უზრუნველეყო დაკვირვება შორეულ მთის ხეობასა და მის ბილიკებზე, რომელიც საგუშაგო კოშკისა და ადგილობრივი თავშესაფრის ფუნქციას ასრულებდა.

კოორდინატები:

დაახლოებით 42.4550° ჩ.გ., 42.4880° ა.გ.

📖 ისტორია და წარსული

აგების თარიღი და წარმოშობა:

ციხე გვიანი შუა საუკუნეების ნაგებობაა, სავარაუდოდ აგებულია XVI-XVIII საუკუნეებს შორის ადგილობრივი ფეოდალური ოჯახის მიერ.

ისტორიული როლი:

იგი ასრულებდა საგუშაგო კოშკისა და მცირე გამაგრებული რეზიდენციის (ციხე-გალავანი) ფუნქციას მცირე აზნაურთა ოჯახისთვის, რომელიც თავისი უშუალო სამფლობელოს უსაფრთხოებას უზრუნველყოფდა.

სტატუსი:

ციხე ადგილობრივი მემკვიდრეობის ძეგლია, შემონახულია მხოლოდ მწირი ნანგრევების სახით და არ არის ოფიციალურად მართული ტურისტული ობიექტი.

🏗️ არქიტექტურა და დიზაინი

გამოყენებული მასალები:

აგებულია ადგილობრივი, დაუმუშავებელი ქვით, რაც ტიპურია დასავლეთ საქართველოს მთების მცირე, ხალხური თავდაცვითი ნაგებობებისთვის.

ძირითადი მახასიათებლები:

• საგუშაგო კოშკის დიზაინი: ნაგებობის ბირთვი ერთი კოშკი იყო, რომელიც დაკვირვებისთვის იყო განკუთვნილი.
• შორეული მდებარეობა: მისი მთავარი თავდაცვითი მახასიათებელი იყო მისი იზოლაცია და ძნელად მისადგომი მდებარეობა.
• ბუნებასთან ინტეგრაცია: შემორჩენილი ნანგრევები ძლიერ არის დაფარული მცენარეულობით და შერწყმულია ტყის ლანდშაფტთან.

უნიკალური ასპექტები:

მისი უცნობობა მისი უნიკალური თვისებაა. ის წარმოადგენს ასობით დავიწყებულ მცირე მასშტაბის სიმაგრეს, რომლებიც ფეოდალური თავდაცვითი სისტემის ყველაზე დაბალ, ყველაზე ადგილობრივ იარუსს ქმნიდნენ.

🌟 კულტურული და ტურისტული მნიშვნელობა

მკვლევრის მიზანი:

ციხე არ არის ტურისტული დანიშნულების ადგილი ჩვეულებრივი გაგებით, არამედ მიზანია მოლაშქრეებისა და ისტორიული გეოგრაფიის მკვლევრებისთვის, რომლებიც ნამდვილი აღმოჩენის შეგრძნებას ეძებენ.

ხელუხლებელი ისტორია:

ის გვთავაზობს წარსულის ნედლ, გაუფილტრავ ხედვას, ყოველგვარი თანამედროვე რესტავრაციისა თუ ინტერპრეტაციის გარეშე.

🚶 როგორ ვეწვიოთ

საუკეთესო დრო მოსანახულებლად:

ზაფხულის თვეები ერთადერთი შესაძლო დროა მოსანახულებლად, შორეული, მაღალმთიანი მდებარეობისა და რთული რელიეფის გამო.

ხელმისაწვდომობა:

უკიდურესად ძნელად მისადგომი. საჭიროებს ხშირ ტყეებსა და მთიან რელიეფზე ნავიგაციას, სავარაუდოდ, მონიშნული ბილიკების გარეშე. აუცილებელია 4×4 ავტომობილი და გამოცდილი ადგილობრივი მეგზური.