ბათუმის ციხე

ბათუმის ციხე (თამარის ციხე): ქალაქის ანტიკური ფესვები

სანამ ბათუმი პალმებით, ბულვარითა და მინის ცათამბჯენებით ცნობილი ქალაქი გახდებოდა, ის იყო სტრატეგიული პორტი და ციხესიმაგრე, რომლის ისტორიაც საუკუნეებს ითვლის. ამ უძველესი ისტორიის ყველაზე თვალსაჩინო მოწმე ბათუმის, ანუ თამარის ციხეა, რომელიც მდინარე ყოროლისწყლის შესართავთან, ქალაქის განაპირას მდებარეობს. ეს ნანგრევები მოგვითხრობს იმ ბათუმზე, რომელიც ტურისტულ რუკებზე იშვიათად ხვდება, მაგრამ რომლის გარეშეც თანამედროვე ქალაქის წარმოდგენა შეუძლებელია.

ციხის ისტორია რომის იმპერიის პერიოდიდან იწყება, როდესაც შავი ზღვის სანაპიროზე რომაული გარნიზონები იდგა. ეს იყო მნიშვნელოვანი სამხედრო და სავაჭრო პუნქტი, რომელიც აკონტროლებდა სანაპირო ზოლს. თუმცა, ციხემ თავისი აყვავების ხანას შუა საუკუნეებში, საქართველოს სამეფოს გაძლიერების პერიოდში მიაღწია. ხალხური გადმოცემა მას თამარ მეფის სახელს უკავშირებს, რაც მის უდიდეს მნიშვნელობაზე მიუთითებს. ეს იყო ადგილი, რომელიც იცავდა საქართველოს საზღვაო კარიბჭეს.

საუკუნეების მანძილზე ციხე ხელიდან ხელში გადადიოდა. ბიზანტიელები, ქართველები, ოსმალები — ყველა ხვდებოდა მის სტრატეგიულ ღირებულებას. ოსმალეთის იმპერიის მმართველობის პერიოდში ის მნიშვნელოვანი სამხედრო ბაზა იყო. სწორედ ამ ციხის კედლებიდან აკონტროლებდნენ ოსმალები აჭარის რეგიონს.

დღეს თამარის ციხე ნანგრევების სახითაა შემორჩენილი. დრომ და ბუნებამ თავისი კვალი დაამჩნია, მაგრამ კედლების ფრაგმენტები და კოშკების ნაშთები მაინც შთამბეჭდავია. აქ მოსვლა ჰგავს არქეოლოგიურ ექსპედიციას საკუთარი ქალაქის წარსულში. ეს არის ადგილი, სადაც შეგიძლიათ თავი დააღწიოთ ტურისტულ ხმაურს და მოუსმინოთ ისტორიის ჩურჩულს ზღვის ტალღების ხმის ფონზე.

ბათუმის ციხე გვახსენებს, რომ ქალაქის ხიბლი მხოლოდ მის თანამედროვე იერსახეში არ არის. მისი ნამდვილი სიმდიდრე იმ ისტორიულ ფენებშია, რომლებიც საუკუნეების განმავლობაში ერთმანეთს ენაცვლებოდა. ეს ციხე კი ამ ისტორიის მუნჯი, მაგრამ ყველაზე მჭევრმეტყველი მოწმეა.

🗺️ გეოგრაფია და მდებარეობა

ზუსტი მდებარეობა:

ციხე მდებარეობს ბათუმის განაპირას, მდინარე ყოროლისწყლის მარცხენა ნაპირზე, მაღალ ბორცვზე.

სტრატეგიული მნიშვნელობა:

აკონტროლებდა მდინარის შესართავსა და შავი ზღვის სანაპირო ზოლს. ის იყო რეგიონის მთავარი თავდაცვითი და ადმინისტრაციული ცენტრი.

კოორდინატები:

დაახლოებით 41.6375° N, 41.6669° E.

📖 ისტორია და წარსული

მშენებლობის თარიღი და წარმოშობა:

ადგილზე გამაგრება არსებობდა ჯერ კიდევ რომაულ პერიოდში (I-II სს.). შუა საუკუნეებში ის საქართველოს სამეფოს მნიშვნელოვანი ციხესიმაგრე იყო.

ისტორიული როლი:

იყო ლაზეთის სამეფოს, მოგვიანებით კი ერთიანი საქართველოს მნიშვნელოვანი სამხედრო და სავაჭრო პუნქტი. ოსმალეთის ბატონობის დროს (XVI-XIX სს.) წარმოადგენდა რეგიონის მთავარ სამხედრო ბაზას.

მნიშვნელოვანი მოვლენები:

ციხე არაერთხელ გახდა ბრძოლის არენა ბიზანტიას, საქართველოსა და ოსმალეთს შორის. 1878 წელს, რუსეთ-ოსმალეთის ომის შემდეგ, ბერლინის ტრაქტატით, ბათუმი და ციხე საქართველოს დაუბრუნდა.

სტატუსი:

თამარის ციხე არის ეროვნული მნიშვნელობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი.

🏗️ არქიტექტურა და დიზაინი

გამოყენებული მასალები:

ნაგებია რიყის ქვითა და კირხსნარით.

ძირითადი მახასიათებლები:

შემორჩენილია გალავნის, კოშკებისა და სხვადასხვა შენობების ნანგრევები. ციხე შედგებოდა ციტადელისა და შიდა ეზოსგან. მისი არქიტექტურა ასახავს სხვადასხვა პერიოდის სამშენებლო ტექნიკას.

უნიკალური ასპექტები:

მისი მდებარეობა და ისტორიული მრავალფეროვნება. ეს არის ადგილი, სადაც ერთმანეთს ხვდება ანტიკური, შუა საუკუნეების ქართული და ოსმალური ისტორია.

🌟 კულტურული და ტურისტული მნიშვნელობა

ლეგენდები და ისტორიები:

ხალხური ტრადიცია ციხეს თამარ მეფის საზაფხულო რეზიდენციად მიიჩნევს, რაც მის ისტორიულ მნიშვნელობას კიდევ უფრო ზრდის.

რელიგიური მნიშვნელობა:

ციხის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია ადრეული ქრისტიანული ბაზილიკის ნაშთები, რაც რეგიონის გაქრისტიანების ისტორიაზე მიუთითებს.

ამჟამინდელი გამოყენება:

ეს არის ისტორიული ძეგლი, რომელიც ღიაა ვიზიტორებისთვის. ის პოპულარულია ისტორიის მოყვარულებსა და მათ შორის, ვინც ეძებს არატურისტულ, ავთენტურ ადგილებს.

🚶 როგორ მოვინახულოთ

საუკეთესო დრო მოსანახულებლად:

გაზაფხულიდან შემოდგომამდე, როდესაც ამინდი სასიამოვნოა და ტერიტორია გამწვანებულია.

ხელმისაწვდომობა:

ციხემდე მისვლა შესაძლებელია ბათუმის ცენტრიდან მანქანით ან საზოგადოებრივი ტრანსპორტით. ბოლო მონაკვეთის გავლა ფეხით მოგიწევთ. რეკომენდებულია სპორტული ფეხსაცმელი.