ღურღუმელას ტბა

ღურღუმელას ტბა (Ghurghumelas Tba) არის მცირე ზომის მტკნარი ტბა, რომელიც მდებარეობს დასავლეთ საქართველოში, იმერეთის მხარეში, ჭიათურის მუნიციპალიტეტში. სოფელ უსახელოს (ჭიათურის მუნიციპალიტეტი) მახლობლად განლაგებული ეს ტბა მოქცეულია ბორცვიან ლანდშაფტში, რომელზეც შესაძლოა გავლენას ახდენდეს ჭიათურის ტერიტორიისთვის დამახასიათებელი კარსტული გეოლოგია. თავად ტბა შედარებით მცირე ზომისა და წყალმარჩხია, საზრდოობს ადგილობრივი ნალექებით, ჩამონადენითა და, სავარაუდოდ, წყაროებით. გარშემორტყმულია რეგიონისთვის ტიპური მცენარეულობით და წარმოადგენს ადგილობრივი მნიშვნელობის ბუნებრივ ობიექტს და არა მთავარ ტურისტულ დანიშნულების ადგილს. მისი ეკოლოგიური მნიშვნელობა მდგომარეობს ადგილობრივ გარემოში წყლისა და ჭარბტენიანი ჰაბიტატის უზრუნველყოფაში. დეტალური სამეცნიერო მონაცემები მისი კონკრეტული ფიზიკური და ეკოლოგიური პარამეტრების შესახებ შეზღუდულია, მაგრამ იგი წარმოადგენს იმერეთის რეგიონის მრავალფეროვან რელიეფში არსებულ მრავალრიცხოვან მცირე წყალსატევთაგან ერთ-ერთს.

იდენტიფიკაცია და მდებარეობა:

• ტბის სახელი: ღურღუმელას ტბა (Ghurghumelas Tba).
• მდებარეობა:
  • ქვეყანა/რეგიონი: საქართველო, იმერეთის მხარე, ჭიათურის მუნიციპალიტეტი.
  • კონკრეტული მდებარეობა: სოფელ უსახელოსთან (ჭიათურის მუნიციპალიტეტი) ახლოს.
  • უახლოესი მთავარი ღირსშესანიშნაობა/არეალი: ქალაქი ჭიათურა, სოფელი უსახელო (ჭიათურის მუნიციპალიტეტი).
  • კოორდინატები: მიახლოებითი კოორდინატები ჭიათურის მუნიციპალიტეტის ფარგლებშია (ზოგადი მდებარეობა შესაძლოა იყოს 42.3∘ ჩ.გ., 43.2∘ ა.გ. მიდამოებში).
  • კავშირი სხვა წყლის ობიექტებთან: ადგილობრივი ტბა, სავარაუდოდ დრენირდება მცირე ნაკადულებით ან ფილტრაციით ადგილობრივ სამდინარო სისტემებში (შესაძლოა დაკავშირებული იყოს მდინარე ყვირილის აუზთან).

ფიზიკური მახასიათებლები:

• ზედაპირის ფართობი: მცირე; სავარაუდოდ 0.05 კმ²-ზე ნაკლები.
• მაქსიმალური სიღრმე: წყალმარჩხი.
• საშუალო სიღრმე: წყალმარჩხი.
• მოცულობა: მცირე.
• სიმაღლე ზღვის დონიდან: საშუალო სიმაღლე, დამახასიათებელი ამ ტერიტორიისთვის, შესაძლოა დაახლოებით 700 – 800 მეტრი.
• სანაპირო ზოლის სიგრძე: მოკლე, შეესაბამება მის მცირე ზედაპირის ფართობს.
• წყლის წყარო(ები): საზრდოობს ნალექებით, ზედაპირული ჩამონადენით მიმდებარე ფერდობებიდან და ადგილობრივი წყაროებით (შესაძლოა კარსტული).
• გამდინარე(ები) (ასეთის არსებობის შემთხვევაში): დრენირდება მცირე ზედაპირული ნაკადულით ან მიწაში ფილტრაციით (შესაძლებელია კარსტული გავლენა).
• წყლის ტიპი: მტკნარი.
• აუზის გეოლოგია: მდებარეობს იმ არეალში, სადაც გავრცელებულია კარსტული (კირქვული) გეოლოგია. ტბის აუზი შესაძლოა იყოს კარსტული ღრმული (დოლინა) ან ფორმირებული იყოს სხვა ადგილობრივი გეოლოგიური პროცესებით იმერეთის პლატოს/მთისწინეთის გარემოში.

ეკოლოგიური ინფორმაცია:

• ფლორა (მცენარეულობა): გარშემორტყმულია იმერეთის რეგიონისთვის დამახასიათებელი ტყეებით ან ბორცვიანი მდელოებით. მოსალოდნელია წყლის მცენარეულობა (ლერწამი, ლელქაში, წყალში ჩაძირული მცენარეები) მისი სავარაუდო მცირე სიღრმისა და ზომიერი სიმაღლის გამო.
• ფაუნა (ცხოველთა სამყარო): სავარაუდოდ ბინადრობენ ამფიბიები, რეპტილიები (როგორიცაა ანკარა) და წყლის უხერხემლოები. შესაძლებელია თევზის არსებობა (მაგ., მცირე ზომის სახეობები, როგორიცაა კარჩხანა, გველანა, ან პოტენციურად ინტროდუცირებული სახეობები, თუ ტბა ხელმისაწვდომია), რომლებიც შეგუებულნი არიან მცირე ტბებს. ადგილობრივი ფრინველები და ძუძუმწოვრები იყენებენ ამ ჰაბიტატს.
• ტროფიკული დონე: სავარაუდოდ მეზოტროფულიდან ევტროფულამდე, მისი სავარაუდო მცირე სიღრმისა და მიმდებარე ლანდშაფტიდან საკვები ნივთიერებების შემოდინების გათვალისწინებით.
• წყლის გამჭვირვალობა: ცვალებადი, დამოკიდებულია ნალექებზე, ჩამონადენსა და ბიოლოგიურ აქტივობაზე. შესაძლოა დამღვრევა წვიმის შემდეგ.
• წყლის ტემპერატურა: იცვლება სეზონურად; მნიშვნელოვნად თბება ზაფხულში მცირე სიღრმის გამო. იყინება ზამთარში.
• pH დონე: ნეიტრალურთან ახლოს ან ოდნავ ტუტე.
• გახსნილი ჟანგბადის დონე: ცვალებადი; შესაძლოა შემცირდეს ზაფხულში ქვედა ფენებში სტრატიფიკაციის შემთხვევაში, მაგრამ ზოგადად საკმარისია ადაპტირებული ფაუნისთვის.
• უნიკალური ეკოლოგიური მახასიათებლები: მცირე ტბა ჭიათურის კარსტული გავლენის მქონე ლანდშაფტში. უზრუნველყოფს ადგილობრივ ჭარბტენიან/წყლის ჰაბიტატს.
• კონსერვაციული სტატუსი: სპეციფიკური მაღალი დონის კონსერვაციული სტატუსი, როგორც წესი, არ არის ნახსენები. ვრცელდება ზოგადი გარემოსდაცვითი რეგულაციები. შესაძლოა ჰქონდეს ადგილობრივი მნიშვნელობა.
• ინვაზიური სახეობები: ინფორმაცია მიუწვდომელია.

ადამიანის ურთიერთქმედება და მნიშვნელობა:

• ისტორიული მნიშვნელობა: ამ კონკრეტულ მცირე ტბასთან დაკავშირებული მნიშვნელოვანი ისტორიული მოვლენები ფართოდ ცნობილი არ არის. აქვს ადგილობრივი მნიშვნელობა ახლომდებარე სოფლებისთვის.
• მიმდინარე გამოყენება: პოტენციურად გამოიყენება ადგილობრივი სარეკრეაციო თევზჭერისთვის, საქონლის დასარწყულებლად, ან უბრალოდ როგორც ადგილობრივი ბუნებრივი ღირსშესანიშნაობა. შეზღუდული ტურისტული პოტენციალი აქვს.
• გარემოსდაცვითი საკითხები: პოტენციური ზემოქმედება ახლომდებარე სოფლის მეურნეობიდან (ჩამონადენი), ნარჩენების დაყრა არასათანადო მართვის შემთხვევაში, ან შესაძლოა ისტორიული სამთო მოპოვების ზეგავლენა ფართო ჭიათურის არეალში (თუმცა პირდაპირი ზემოქმედება ამ კონკრეტულ ტბაზე გაურკვეველია). მგრძნობიარეა გვალვის/წყლის დონის მერყეობის მიმართ.
• მართვა და კონსერვაციული ძალისხმევა: სავარაუდოდ იმართება მუნიციპალურ დონეზე. კონკრეტული ფართომასშტაბიანი კონსერვაციული პროექტები, როგორც წესი, არ არის ხაზგასმული.
• ადგილობრივი თემები: წარმოადგენს ადგილობრივ ბუნებრივ ღირსშესანიშნაობას სოფელ უსახელოსა და ჭიათურის მუნიციპალიტეტის სხვა მიმდებარე დასახლებების მაცხოვრებლებისთვის.

საინტერესო ან უნიკალური ფაქტები:

• ღურღუმელას ტბა არის მცირე, ადგილობრივი წყალსატევი, რომელიც მდებარეობს ჭიათურის მუნიციპალიტეტის ცნობილ კარსტულ ლანდშაფტში.
• მიუხედავად იმისა, რომ სახელი აქვს, თავად ტბა ფართოდ ცნობილი არ არის მისი უშუალო ადგილობრივი რეგიონის გარეთ.