ნავარძეთის წმინდა გიორგის ეკლესია

About this activity

ნავარძეთის წმინდა გიორგის ეკლესია: თემის სალოცავი იმერეთში

მიმოხილვა

საქართველოს იმერეთის რეგიონის ჭიათურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნავარძეთის ლანდშაფტში ჩამდგარი წმინდა გიორგის ეკლესია ადგილობრივი თემის სულიერი ცხოვრებისა და მემკვიდრეობის ცენტრს წარმოადგენს. როგორც სოფლის სამრევლო ეკლესია, რომელიც სავარაუდოდ გვიანი შუა საუკუნეებით თარიღდება, იგი განასახიერებს ამ მხარეში ქართული მართლმადიდებლური სარწმუნოების უწყვეტ არსებობას და წარმოადგენს რეგიონული საეკლესიო ნაგებობებისთვის დამახასიათებელ არქიტექტურულ ტრადიციებს, რომლებიც მთავარი ურბანული ან სამონასტრო ცენტრების გარეთ შენდებოდა. მისი უპირველესი მნიშვნელობა მდგომარეობს მის უწყვეტ როლში – ემსახუროს ნავარძეთის თემის რელიგიურ საჭიროებებს თაობების განმავლობაში.

ეკლესიის ზუსტი დაარსების თარიღის დადგენა ხშირად რთულია კონკრეტული ისტორიული ჩანაწერების ან არქეოლოგიური კვლევის გარეშე, მაგრამ მისი არქიტექტურული სტილი ზოგადად მას გვიანი შუა საუკუნეების ეპოქაში ათავსებს, შესაძლოა XVII საუკუნეში ან მის გარშემო პერიოდებში. შესაძლოა იგი კიდევ უფრო ადრინდელი ქრისტიანული ნაგებობის ადგილზე იდგეს, რაც იმერეთის რეგიონში დასახლების ხანგრძლივ ისტორიას ასახავს. აგებულია როგორც დარბაზული ეკლესია – ერთნავიანი სტრუქტურა – იგი ქმნის ფუნქციურ და შინაურულ სივრცეს თაყვანისცემისთვის, რომელიც შეეფერება სოფლის მრევლს. ადგილობრივი ქვით ნაგები მისი ფორმა და ნებისმიერი დეკორატიული ელემენტი ასახავდა იმერეთში მისი ძირითადი მშენებლობის ან შემდგომი რემონტის დროს გავრცელებულ მასალებს, ტექნიკასა და მხატვრულ გემოვნებას.

წმინდა გიორგის, საქართველოში საყოველთაოდ საყვარელი წმინდანისადმი მიძღვნილი, რომელიც მფარველად და სიმამაცის სიმბოლოდ ითვლება, ეკლესიას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ადგილობრივი მაცხოვრებლებისთვის. გიორგობა აქ, სავარაუდოდ, განსაკუთრებული მოწიწებით აღინიშნება. ეკლესია მეტია, ვიდრე უბრალოდ შენობა; იგი კოლექტიური მეხსიერების საცავია, უამრავი ნათლობის, ქორწილის, დაკრძალვისა და ლოცვის მოწმე თავისი ისტორიის მანძილზე. იგი თემის იდენტობისა და უწყვეტობის სიმბოლოდ დგას.

მიუხედავად იმისა, რომ ისტორიულ წყაროებში შესაძლოა დაჩრდილული იყოს საქართველოს დიდი მონასტრებითა თუ საკათედრო ტაძრებით, ნავარძეთის წმინდა გიორგის ეკლესიას თავისი მდუმარე ღირსება და მნიშვნელობა გააჩნია. იგი წარმოადგენს სამრევლო ეკლესიების იმ სასიცოცხლო ქსელს, რომელიც ინარჩუნებდა მართლმადიდებლურ ქრისტიანობას მთელი ქვეყნის მასშტაბით, იცავდა რწმენასა და კულტურას ადგილობრივ დონეზე ხშირად მღელვარე ისტორიის საუკუნეების განმავლობაში. მისი არსებობა დღესაც სთავაზობს სულიერ ნუგეშსა და წარსულთან კავშირს ნავარძეთის მოსახლეობას.

ძირითადი საიდენტიფიკაციო მონაცემები

• სრული სახელწოდება: ნავარძეთის წმინდა გიორგის ეკლესია.
• ტიპი: ეკლესია (ქართული მართლმადიდებლური).
• მდებარეობა: მდებარეობს სოფელ ნავარძეთში, ჭიათურის მუნიციპალიტეტი, იმერეთის მხარე, საქართველო.

ისტორიული ფონი

• დაარსება: ამ ადგილობრივი ეკლესიის დაარსების ზუსტი თარიღი და დამაარსებელი ზოგადად დოკუმენტირებული არ არის. არქიტექტურული სტილის მიხედვით, იგი ტიპურად მიეკუთვნება გვიან შუა საუკუნეების პერიოდს (შესაძლოა XVII საუკუნე ან მიმდებარე ეპოქა). არ გამოირიცხება პოტენციური ადრინდელი საძირკვლები.
• მნიშვნელოვანი თარიღები და მოვლენები: ემსახურებოდა როგორც სამრევლო ეკლესია სოფელ ნავარძეთისთვის. სავარაუდოდ, თავისი ისტორიის მანძილზე განიცდიდა შეკეთების, განახლების ან მცირე ცვლილებების პერიოდებს თემის საჭიროებებისა და რესურსების შესაბამისად. კონკრეტული მნიშვნელოვანი მოვლენები, რომლებიც უნიკალურად ამ ეკლესიას უკავშირდება, ფართოდ არ არის აღწერილი.
• ისტორიული ფიგურები: არ ასოცირდება მთავარ ეროვნულ ისტორიულ ფიგურებთან. მისი ისტორია გადაჯაჭვულია ადგილობრივი თემისა და სასულიერო პირების ცხოვრებასთან.
• ლეგენდები: კონკრეტული ლეგენდები ნავარძეთის წმინდა გიორგის ეკლესიის შესახებ ფართოდ არ არის ცნობილი, გარდა წმინდა გიორგისთან დაკავშირებული ზოგადი ტრადიციებისა.

მნიშვნელობა და დანიშნულება

• რელიგიური მნიშვნელობა: ნავარძეთში მართლმადიდებლური ქრისტიანული თაყვანისცემის მთავარი ცენტრი. მიძღვნილია წმინდა გიორგისადმი. მასპინძლობს ლიტურგიკულ მსახურებებსა და რელიგიურ დღესასწაულებს ადგილობრივი მრევლისთვის.
• კულტურული მნიშვნელობა: ჭიათურის რაიონისა და იმერეთის რეგიონის ადგილობრივი კულტურული მემკვიდრეობის კომპონენტი, რომელიც წარმოადგენს ტრადიციულ რელიგიურ არქიტექტურას. მნიშვნელოვანია სოფლის იდენტობისთვის.
• არქიტექტურული მნიშვნელობა: გვიანი შუა საუკუნეების პერიოდის ქართული დარბაზული ეკლესიის მაგალითი, რომელიც ასახავს რეგიონულ სამშენებლო მახასიათებლებს.
• მიმდინარე სტატუსი: სავარაუდოდ მოქმედი სამრევლო ეკლესია, რომელიც ემსახურება ადგილობრივ თემს.

არქიტექტურული და მხატვრული აღწერა

• ექსტერიერი: ეკლესია დარბაზული ტიპისაა, ხასიათდება მართკუთხა გეგმით და ერთი შიდა ნავით, გადახურულია ორქანობიანი სახურავით. ნაგებია ქვით. ფასადები სავარაუდოდ შედარებით მარტივია, შესაძლოა ჰქონდეს გარკვეული ქვის დეტალები შესასვლელ(ებ)ისა და ფანჯრების გარშემო. ზოგჯერ ფოტოებზე ჩანს მცირე ზომის კარიბჭე ან მინაშენი, რომელიც შესაძლოა მოგვიანებით იყოს დამატებული.
• ინტერიერი: შიდა სივრცე შედგება ერთი დარბაზისგან (ნავი), რომელიც აღმოსავლეთით აფსიდით ბოლოვდება, სადაც საკურთხეველია განთავსებული. ჭერის სტრუქტურა, როგორც წესი, ცილინდრული კამარაა. კანკელი გამოყოფს საკურთხეველს ნავისგან.
• მხატვრული ნამუშევრები: ამ ეკლესიისთვის მნიშვნელოვანი ისტორიული ფრესკების ან ღირებული არტეფაქტების შესახებ დეტალური ინფორმაცია ზოგადად ხელმიუწვდომელია. შესაძლოა არსებობდეს ძველი მხატვრობის ფრაგმენტები, ან ინტერიერში იყოს უფრო გვიანდელი ხატები და მორთულობა, რაც შეესაბამება მოქმედ სამრევლო ეკლესიას. ნებისმიერი თვალსაჩინო ქვის ჩუქურთმა ექსტერიერზე წარმოადგენდა მის მთავარ შემორჩენილ მხატვრულ ელემენტს.
• კომპლექსი: ტერიტორია სავარაუდოდ ძირითადად თავად ეკლესიის შენობისგან შედგება, შესაძლოა მდებარეობდეს საეკლესიო ეზოში, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს ადგილობრივ სამარხებს. ვრცელი სამონასტრო ან დამხმარე ნაგებობები მოსალოდნელი არ არის.

პრაქტიკული ინფორმაცია ვიზიტორებისთვის (მნიშვნელოვანია მოგზაურთათვის)

• შენიშვნა: ეს არის ადგილობრივი სოფლის ეკლესია იმერეთის რეგიონში და არა მთავარი ტურისტული ობიექტი. ვიზიტორთა მოლოდინები ამას უნდა შეესაბამებოდეს.
• გახსნის საათები: შესვლა სავარაუდოდ გარანტირებულია დაგეგმილი მსახურების დროს (ჩვეულებრივ კვირაობით და დღესასწაულებზე). სხვა დროს ეკლესია შეიძლება დაკეტილი იყოს და შესასვლელად საჭირო გახდეს ადგილობრივ მღვდელთან ან გასაღების მქონე პირთან დაკავშირება.
• შესვლის საფასური: უფასოა. ეკლესიის შესანახად შემოწირულობები ზოგადად მისასალმებელია.
• ხელმისაწვდომობა: მდებარეობს სოფელ ნავარძეთში, საჭიროებს ჭიათურის მუნიციპალიტეტის შიდა გზებით მგზავრობას. ეკლესიამდე მისვლა სავარაუდოდ მოიცავს სოფლის ბილიკებზე სიარულს და შენობაში შესასვლელ საფეხურებს. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ხელმისაწვდომი იყოს მნიშვნელოვანი მობილობის შეზღუდვის მქონე პირებისთვის.
• წესები და ეტიკეტი:

• ჩაცმულობის წესი: შესვლისას აუცილებელია ქართული მართლმადიდებლური ჩაცმულობის მკაცრი დაცვა: ქალებმა უნდა დაიფარონ თავი, ეცვათ მუხლს ქვემოთ კაბა/ქვედაბოლო, დაფარული მხრები; მამაკაცებს უნდა ეცვათ გრძელი შარვალი, დაფარული მხრები. უმნიშვნელოვანესია ადგილობრივი წეს-ჩვეულებების პატივისცემა.
• ფოტო/ვიდეო გადაღება: იკითხეთ ნებართვა შიგნით ფოტოების გადაღებამდე, განსაკუთრებით თუ ხალხი იმყოფება ან მსახურება მიმდინარეობს. მოერიდეთ განათების გამოყენებას.
• ქცევა: შეინარჩუნეთ სიჩუმე და პატივისცემითი ქცევა, რომელიც შეეფერება სალოცავ ადგილს.

• ინფრასტრუქტურა: ეკლესიასთან სპეციალური ტურისტული ინფრასტრუქტურა (საპირფარეშოები, მაღაზიები, კაფეები) მოსალოდნელი არ არის. საჭიროებები უნდა დაკმაყოფილდეს ქალაქ ჭიათურაში ან სხვა დასახლებებში. ოფიციალური გიდის მომსახურება არ არის ხელმისაწვდომი.
• ღვთისმსახურების დრო: მსახურებები ტარდება ადგილობრივი სამრევლო განრიგის მიხედვით, როგორც წესი კვირაობით და დიდ დღესასწაულებზე. კონკრეტული დროის დასაზუსტებლად, თუ დასწრება გსურთ, აუცილებელია ადგილობრივად კითხვა.