კარაგოლის ტბა

კარაგოლის ტბა: ბორჯომ-ხარაგაულის პარკის მარგალიტი

კარაგოლის ტბა არის გასაოცარი მაღალმთიანი ტბა, რომელიც საქართველოს ერთ-ერთი უდიდესი დაცული ტერიტორიის, ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკის ხელუხლებელ ლანდშაფტებში მდებარეობს. ზღვის დონიდან 2200 მეტრზე მეტ სიმაღლეზე განლაგებული ეს მცირე, მაგრამ მიმზიდველი ტბა მყინვარული წარმოშობისაა და ცნობილია თავისი კრისტალურად სუფთა, ცივი წყლებით, რომლებიც ლამაზად ირეკლავს გარემომცველ სუბალპურ პეიზაჟებს. ტბამდე მოგზაურობა თავისთავად თავგადასავალია, რომელიც მოიცავს ლაშქრობას ხშირი ფიჭვის ტყეებისა და კაშკაშა ალპური მდელოების გავლით, რაც მას მოლაშქრეების, კემპერებისა და ბუნების ფოტოგრაფების საყვარელ ადგილად აქცევს. მისი წყნარი გარემო ქალაქის ხმაურისგან თავის დაღწევის იდეალურ საშუალებას იძლევა და ხელუხლებელ ბუნებაში განტვირთვისა და ჩაძირვისთვის სიმშვიდით სავსე ადგილს ქმნის. ტბა მცირე კავკასიონის მთების ველური სილამაზის დასტურია, რომელიც დამსვენებლებს სთავაზობს თვალწარმტაც ხედებსა და მშვიდ ატმოსფეროს. მიუხედავად მოკრძალებული ზომისა, კარაგოლის ტბა წარუშლელ შთაბეჭდილებას ტოვებს თავისი თვალწარმტაცი გარემოთი და პირველყოფილი მდგომარეობით, რაც მას სავალდებულო სანახავ ადგილად აქცევს ყველასთვის, ვინც სამცხე-ჯავახეთის რეგიონის ბუნებრივ საოცრებებს იკვლევს.

იდენტიფიკაცია და მდებარეობა

სახელწოდება: კარაგოლის ტბა.
მდებარეობა:

ქვეყანა: საქართველო
რეგიონი: სამცხე-ჯავახეთი
დაცული ტერიტორია: ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი

უახლოესი ძირითადი ღირსშესანიშნაობა/არეალი: მდებარეობს მარელისის რეინჯერთა თავშესაფრის ბილიკთან ახლოს, მისასვლელი ბაკურიანის მიმდებარე ბილიკებით.
კოორდინატები: დაახლოებით 41.79° ჩ.გ., 43.34° ა.გ.
კავშირები: საზრდოობს ძირითადად თოვლის ნადნობითა და მიწისქვეშა წყაროებით; გააჩნია მცირე გადინება, რომელიც ადგილობრივ ნაკადულებს უერთდება.

ფიზიკური მახასიათებლები

ზედაპირის ფართობი: შედარებით მცირე, დაახლოებით 0.1 კვადრატული კილომეტრი.
მაქსიმალური სიღრმე: płytი, შეფასებულია დაახლოებით 2-3 მეტრამდე.
საშუალო სიღრმე: ძალიან płytი, დაახლოებით 1.5 მეტრი.
მოცულობა: შეზღუდულია მისი მცირე ზომისა და მცირე სიღრმის გამო.
სიმაღლე ზღვის დონიდან: მაღალი, დაახლოებით 2250 მეტრი.
სანაპირო ზოლის სიგრძე: დაახლოებით 1.2 კილომეტრი.
წყლის წყარო(ებ)ი: თოვლის ნადნობი, ნალექები და მცირე წყაროები.
გამომდინარე ნაკადული(ებ)ი: მცირე სეზონური ნაკადული.
წყლის ტიპი: მტკნარი, ოლიგოტროფული (საკვები ნივთიერებებით ღარიბი).
აუზის გეოლოგია: მყინვარული ცირკის აუზი, რომელიც ჩამოყალიბდა მცირე კავკასიონის ვულკანურ ქანებში.

ეკოლოგიური ინფორმაცია

ფლორა: თავად ტბაში წყლის მცენარეულობა მწირია. მიმდებარე ტერიტორია ხასიათდება ზაფხულში ველური ყვავილებით მდიდარი სუბალპური მდელოებით, ხოლო დაბალ სიმაღლეებზე შემოსაზღვრულია ფიჭვისა და სოჭის ტყეებით.
ფაუნა: წყლის სიცოცხლე მინიმალურია ცივი ტემპერატურისა და საკვები ნივთიერებების დაბალი დონის გამო. მიმდებარე ეროვნული პარკი მრავალფეროვანი ველური ბუნების, მათ შორის მურა დათვის, მგლის, ფოცხვერისა და მრავალი სახეობის ფრინველის სამფლობელოა.
ტროფული დონე: ოლიგოტროფული, რაც მიუთითებს ძალიან სუფთა, გამჭვირვალე წყალზე დაბალი ბიოლოგიური პროდუქტიულობით.
წყლის გამჭვირვალობა: შესანიშნავი, მაღალი გამჭვირვალობით, რაც ტბის ფსკერის დანახვის საშუალებას იძლევა.
წყლის ტემპერატურა: რჩება ცივი მთელი წლის განმავლობაში, ზედაპირის ტემპერატურა პიკს აღწევს ზაფხულის ბოლოს. ზამთარში მთლიანად იყინება.
pH დონე: სავარაუდოდ ნეიტრალური ან ოდნავ მჟავე.
უნიკალური ეკოლოგიური მახასიათებლები: მაღალმთიანი მყინვარული ტბის ხელუხლებელი მაგალითი; მისი ხელუხლებელი ეკოსისტემა ეროვნული პარკის შიგნით გარემოს ჯანმრთელობის ღირებულ ინდიკატორს წარმოადგენს.
კონსერვაციული სტატუსი: სრულად დაცულია როგორც ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკის ნაწილი, რომელსაც მართავს საქართველოს დაცული ტერიტორიების სააგენტო.

ადამიანთან ურთიერთქმედება და მნიშვნელობა

ისტორიული მნიშვნელობა: ტრადიციულად გამოიყენებოდა ადგილობრივი მწყემსების მიერ ზაფხულის საძოვრებზე პირუტყვის სარწყავად.
მიმდინარე გამოყენება: პოპულარული ადგილია ეკოტურიზმის, ლაშქრობისა და კემპინგისთვის. ტბამდე მიმავალი ბილიკი ეროვნული პარკის ერთ-ერთი მარკირებული მარშრუტია. ის ასევე ლანდშაფტის ფოტოგრაფიის ობიექტია.
გარემოსდაცვითი საკითხები: მთავარი საფრთხე ტურიზმისგან პოტენციური ზიანია. ზემოქმედების შესამცირებლად მოქმედებს პარკის მკაცრი რეგულაციები კემპინგსა და ნარჩენების გატანაზე.
მართვისა და კონსერვაციის ძალისხმევა: იმართება ეროვნული პარკის ადმინისტრაციის მიერ, რომელიც უზრუნველყოფს ბილიკების მოვლას, რეინჯერთა თავშესაფრების ფუნქციონირებას და ბუნებრივი მდგომარეობის შესანარჩუნებლად კონსერვაციის წესების აღსრულებას.
ადგილობრივი თემები: ტბა სიამაყის წყარო და ბუნებრივი ღირსშესანიშნაობაა, რომელიც ხელს უწყობს ახლომდებარე სოფლებში ტურიზმთან დაკავშირებულ ადგილობრივ სერვისებს.

საინტერესო ან უნიკალური ფაქტები

ის საქართველოს ეროვნული პარკების სისტემაში ერთ-ერთი ყველაზე ხელმისაწვდომი და პოპულარული მყინვარული ტბაა.
სახელწოდება “კარაგოლი” თურქული წარმოშობისაა და “შავ ტბას” ნიშნავს, რაც, სავარაუდოდ, მის ზედაპირზე გარშემო ტყეების მუქ ანარეკლს უკავშირდება.
მაღალი მდებარეობის გამო ტბა წელიწადში ექვს თვეზე მეტი ხნის განმავლობაში მთლიანად გაყინულია.

კარაგოლის ტბა