ახ.წ. 135–185: იბერიული მშვიდობა და კეთილდღეობის ზენიტი

მეფე ფარსმან III-ს საქართველოს ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ხანგრძლივი მმართველობა ჰქონდა — ნახევარი საუკუნე. თუ მისი პაპა (ფარსმან II) კონფლიქტებით იყო ცნობილი, ფარსმან III სტაბილურობით გამოირჩეოდა. ის მეფობდა რომის „ხუთი კეთილი იმპერატორის“ პერიოდში, როდესაც მსოფლიო შედარებით მშვიდი იყო და ვაჭრობა თავისუფლად მიმდინარეობდა.

მშვიდობიანი მოკავშირე

ფარსმან III-ის დროს იბერიამ სრულად გაითავისა რომის სტრატეგიული პარტნიორის როლი. წარსულის კონფრონტაციული პოლიტიკა ეკონომიკურმა თანამშრომლობამ ჩაანაცვლა. მცხეთაზე გამავალი აბრეშუმის გზის სავაჭრო მარშრუტები ყვაოდა, რაც სამეფო ხაზინას ამდიდრებდა.

ამ პერიოდში იბერიული ელიტის „რომანიზაცია“ კიდევ უფრო გაღრმავდა. რომაული აბანოები, სამკაულები და ფუფუნების საგნები არაგვის ხეობაში ჩვეულებრივი მოვლენა გახდა. თუმცა მისი დროის დიდი ომების შესახებ ჩანაწერები მწირია, მატიანეებში არსებული ეს სიჩუმე მისი წარმატების დასტურია — ბედნიერ ერებს ისტორია არ აქვთ.

ტურისტული გზამკვლევი: სამთავროს სიმდიდრე

ფარსმან III-ის მეფობის კეთილდღეობა ყველაზე კარგად მისი ქვეშევრდომების სამარხებში ჩანს:

  1. სამთავროს სამაროვანი (მცხეთა): ეს ვრცელი არქეოლოგიური ძეგლი ათასობით სამარხს მოიცავს. ახ.წ. II საუკუნით (ფარსმან III-ის დროით) დათარიღებული სამარხები წარმოუდგენლად მდიდარია — სავსეა ოქროს დიადემებით, რომაული მონეტებითა და ძვირფასი ქვებით. ეს აჩვენებს, რომ სიმდიდრე მხოლოდ მეფისთვის არ იყო, არამედ დიდებულებსა და ვაჭრებზეც ვრცელდებოდა.