ახ.წ. 994–1008: გაერთიანებული საქართველოს მამა

მეფე გურგენს საქართველოს ისტორიაში უნიკალური და გარკვეულწილად თავდადებული ადგილი უკავია. ის იყო ბაგრატ II-ის ძე და ბაგრატ III-ის მამა. თუმცა ის ატარებდა „ქართველთა მეფეთა მეფის“ (მეფე-მეფეთა) დიდებულ ტიტულს, მისი მეფობა მისი შვილის აღზევებით განისაზღვრა.

გურგენი მართავდა ტაო-კლარჯეთის რეგიონს, მაგრამ მას ესმოდა, რომ მომავალი გაერთიანებაში იყო. დინასტიური თავმდაბლობის იშვიათი გამოვლინებით, ის ფაქტობრივად თანამმართველობდა თავის ვაჟთან, ბაგრატ III-თან ერთად, რომელსაც დედის ხაზით უკვე მიღებული ჰქონდა აფხაზთა სამეფო (დასავლეთ საქართველო). გურგენი აღმოსავლურ მიწებს ინახავდა, ელოდა რა მომენტს, როცა ისინი ერთ გვირგვინქვეშ გაერთიანდებოდნენ.

ომი ამირების წინააღმდეგ

თუმცა ხშირად შვილის ჩრდილშია, გურგენი უნარიანი მეომარი იყო. მან თავისი მეფობის დიდი ნაწილი თბილისისა და განჯის არაბი ამირების წინააღმდეგ ბრძოლაში გაატარა, რომლებიც ჯერ კიდევ აკონტროლებდნენ საქართველოს ტერიტორიის მნიშვნელოვან ნაწილებს. მისმა ბრძოლებმა უზრუნველყო აღმოცენებადი სახელმწიფოს სამხრეთ საზღვრების უსაფრთხოება.

როდესაც გურგენი 1008 წელს გარდაიცვალა, მისი სიკვდილი თავსატეხის ბოლო გასაღები აღმოჩნდა. მისი მიწები ტაო-კლარჯეთში მის ვაჟს, ბაგრატ III-ს გადაეცა. ეს მემკვიდრეობა შეერწყა აფხაზთა სამეფოს და ისტორიაში პირველად, პოლიტიკურ რუკაზე გაჩნდა „საქართველო“ როგორც ერთიანი სახელმწიფო.

ტურისტული გზამკვლევი: დინასტიის აკვანი

გურგენის მემკვიდრეობის სანახავად მისი სამფლობელოს სულიერ გულს უნდა ეწვიოთ:

  1. ხახულის მონასტერი (თურქეთი): ეს იყო გურგენის სამფლობელოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მონასტერი. ცნობილი „ხახულის ტრიპტიქი“ (ამჟამად თბილისის ხელოვნების მუზეუმში) აქედან მოდის. ნანგრევების მასშტაბები მეტყველებს იმ სიმდიდრეზე, რომელსაც გურგენი და მისი ოჯახი ეკლესიას სწირავდნენ.