საქართველოს დამოუკიდებლობის დღე: მდგრადობისა და ეროვნული იდენტობის ქრონიკა

საქართველო, სტრატეგიულად მნიშვნელოვან კავკასიის რეგიონში მოკალათებული ქვეყანა, ისეთივე მდიდარი და ჩახლართული ისტორიით გამოირჩევა, როგორიც მისი ტრადიციული ტექსტილის ორნამენტებია. ქართველებისთვის ეროვნული დამოუკიდებლობის ცნება მხოლოდ პოლიტიკური იდეალი კი არა, ღრმად გაფასებული მისწრაფებაა, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში, როგორც სუვერენული მმართველობის, ისე უცხოური ბატონობის პერიოდებში ყალიბდებოდა. საქართველოს ეროვნულ ნარატივში ერთ-ერთი საკვანძო თარიღი 26 მაისია – დამოუკიდებლობის დღე, ყოველწლიური ზეიმი, რომელიც ქვეყნის თვითგამორკვევისკენ დაუღალავ სწრაფვას ასახავს. ეს მოხსენება მიმოიხილავს ამ მნიშვნელოვანი დღის ისტორიულ კონტექსტს, შეისწავლის მის ღრმა კულტურულ მნიშვნელობას და განიხილავს ტრადიციებსა და ზეიმებს, რომლებიც საქართველოს ეროვნული იდენტობის ამ ქვაკუთხედს აღნიშნავენ. ძირითადი ისტორიული პერიოდებისა და ამ ყოველწლიური დღესასწაულის მრავალმხრივი ასპექტების კვალდაკვალ, საქართველოს დამოუკიდებლობის დღისა და მისი მუდმივი აქტუალობის ყოვლისმომცველი გაგება გამოიკვეთება.

ისტორიული ფონი: პირველი რესპუბლიკა (1918-1921)

მე-20 საუკუნის დასაწყისი ღრმა გლობალური ტრანსფორმაციის პერიოდი იყო, რომელიც აღინიშნა ხანგრძლივი იმპერიების დაცემითა და ნაციონალისტური განწყობების აღმავლობით ევროპასა და მის ფარგლებს გარეთ. რუსეთის იმპერიის დასუსტებამ, რომელიც გამწვავდა მისმა მონაწილეობამ პირველ მსოფლიო ომში, კულმინაციას მიაღწია 1917 წლის რუსეთის რევოლუციით. ამ სეისმურმა ძვრამ შექმნა ძალაუფლების ვაკუუმი და უპრეცედენტო შესაძლებლობა მისცა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკურ ჯგუფს, მათ შორის ქართველებს, განეხორციელებინათ თავიანთი დიდი ხნის მისწრაფებები თვითმმართველობისკენ. ათწლეულების განმავლობაში საქართველო რუსეთის იმპერიამ მე-19 საუკუნეში მოახდინა ანექსირება და რევოლუციამ ბიძგი მისცა პოლიტიკურ ლიდერებსა და მოძრაობებს აქტიურად ეწარმოებინათ ბრძოლა ცალკე პოლიტიკური ერთეულის შესაქმნელად. საქართველოში გავლენიანმა ფიგურებმა და ორგანიზაციებმა, განსაკუთრებით მენშევიკურმა პარტიამ და საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ, გადამწყვეტი როლი ითამაშეს ეროვნული ავტონომიის სურვილის არტიკულირებასა და მობილიზებაში, საბოლოოდ კი დამოუკიდებლობისკენ მიმავალი გზა განსაზღვრეს. რუსეთში რევოლუციურმა კლიმატმა ამგვარად კრიტიკული მომენტი წარმოადგინა, რაც გვიჩვენებს, თუ როგორ შეუძლიათ დიდ გეოპოლიტიკურ ცვლილებებს დიდი ხნის ეროვნული მისწრაფებების რეალიზება. რუსეთის იმპერიის დასუსტებამ და საბოლოო დაშლამ პირდაპირ შეუწყო ხელი რეგიონში დამოუკიდებელი სახელმწიფოების წარმოქმნას, რისი თვალსაჩინო მაგალითიც საქართველოს დეკლარაციაა.

ამ მისწრაფებების კულმინაცია 1918 წლის 26 მაისს დადგა, თარიღი, რომელიც საქართველოს ისტორიაში ოქროს ასოებითაა ჩაწერილი. ამ დღეს, დედაქალაქ თბილისში, საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ ოფიციალურად მიიღო დამოუკიდებლობის აქტი. ეს გადამწყვეტი მომენტი აღნიშნავდა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დაარსებას, სახელმწიფოს, რომელსაც კავკასიის რეგიონში პირველი თანამედროვე დემოკრატიული რესპუბლიკის სტატუსი ჰქონდა. თავად დეკლარაცია ხაზს უსვამდა ფუნდამენტურ პრინციპებს, როგორიცაა დემოკრატია, სამოქალაქო თავისუფლებების დაცვა და კანონის უზენაესობის დამყარება. ეს აქცენტი დემოკრატიულ იდეალებზე ცხადყოფს პირველი რესპუბლიკის იდეოლოგიურ ორიენტაციას, რაც აჩვენებს მის მისწრაფებებს, დაემთხვა თანამედროვე ევროპულ პოლიტიკურ მოდელებს. ამ ახლადშექმნილი რესპუბლიკის ლიდერები მიზნად ისახავდნენ თანამედროვე, დასავლური ორიენტაციის ერის შექმნას, რასაც მოწმობს „ევროპული ტიპის ქართული სახელმწიფოს“ შესახებ მითითებები.

თუმცა, თავისუფლების ეს პირველი გემო ტრაგიკულად ხანმოკლე აღმოჩნდა და მხოლოდ 1921 წლამდე გაგრძელდა. ამ ხანმოკლე არსებობის მთავარი მიზეზი 1921 წლის თებერვალში ბოლშევიკური რუსეთის წითელი არმიის შემოჭრა იყო. საქართველოს სტრატეგიულმა გეოგრაფიულმა მდებარეობამ და ბუნებრივი რესურსების სიმდიდრემ ის მეზობელი სახელმწიფოებისთვის მიმზიდველ სამიზნედ აქცია. ეს ხაზს უსვამს საქართველოს ისტორიაში განმეორებად თემას: მისმა მდებარეობამ კონკურენტი ინტერესების რეგიონში ხშირად გახადა იგი დაუცველი გარე ჩარევისა და ანექსიის მიმართ. საქართველოს სხვადასხვა იმპერიების, მათ შორის რუსეთისა და საბჭოთა კავშირის მმართველობის ქვეშ ყოფნის განმეორებითი შემთხვევები ხაზს უსვამს სუვერენიტეტის შენარჩუნების მუდმივ გამოწვევებს კავკასიის რთულ გეოპოლიტიკურ ლანდშაფტში.

ქრონოლოგიის მკაფიოდ გასაგებად, ქვემოთ მოცემულია ცხრილი, სადაც წარმოდგენილია საქართველოს დამოუკიდებლობისკენ მიმავალი გზის ძირითადი თარიღები და მოვლენები:

საბჭოთა ერა და თავისუფლებისთვის ბრძოლა

1921 წელი საქართველოს ისტორიაში ღრმა ცვლილების დასაწყისი იყო, რადგან ქვეყანა ძალადობრივად შეიერთა საბჭოთა კავშირმა და ახლადშექმნილ საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირში (სსრკ) შევიდა. ამ შეერთებამ მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოიტანა, მათ შორის ინდუსტრიალიზაცია და ურბანიზაცია, მაგრამ ასევე დაიწყო პოლიტიკური რეპრესიებისა და ქართული ეროვნული იდენტობის სისტემატური ჩახშობის ერა. საბჭოთა მმართველობა აქტიურად ცდილობდა ქართული კულტურის, ენისა და ისტორიის გამორჩეული ასპექტების ძირის გამოთხრასა და წაშლას, სანაცვლოდ კი ერთიანი საბჭოთა იდენტობის დამკვიდრებას. ეს პოლიტიკა, რომელიც მიზნად ისახავდა რესპუბლიკებში, მათ შორის საქართველოში, ერთგვაროვანი საბჭოთა მოსახლეობის შექმნას, ხშირად იწვევდა ინდივიდუალური ეროვნული იდენტობების მარგინალიზაციას.

საბჭოთა კონტროლის თითქმის შვიდი ათწლეულის მიუხედავად, დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვა არასოდეს გამქრალა ქართველი ხალხის კოლექტიური ცნობიერებიდან. საბჭოთა პერიოდში იყო წინააღმდეგობისა და უფრო მეტი ავტონომიის მშვიდი მოწოდებების შემთხვევები, თუმცა ეს ხშირად მკაცრი რეპრესიებით მთავრდებოდა. 26 მაისის თარიღს, პირველი რესპუბლიკის გამოცხადების წლისთავს, განსაკუთრებული სიმბოლური მნიშვნელობა ჰქონდა და ფარულად და არარეგულარულად აღინიშნებოდა ქართული საზოგადოების იმ ნაწილის მიერ, რომელიც კომუნისტური რეჟიმის წინააღმდეგი იყო. საბჭოთა ეპოქაში 26 მაისის ამგვარი, თუმცა ჩახშობილი, აღნიშვნა ხაზს უსვამს მის ღრმა სიმბოლურ მნიშვნელობას, როგორც საქართველოს დამოუკიდებელი წარსულის შეხსენებას და მომავლის იმედის წყაროს, სადაც სუვერენიტეტი აღდგება.

1980-იანი წლების ბოლოს საბჭოთა კავშირში გარდამტეხი მომენტი დადგა მიხეილ გორბაჩოვის მიერ გატარებული პოლიტიკის, როგორიცაა პერესტროიკა (ეკონომიკური რესტრუქტურიზაცია) და გლასნოსტი (პოლიტიკური გახსნილობა), შემოღებით. ეს რეფორმები, რომლებიც მიზნად ისახავდა საბჭოთა სისტემის განახლებას, უნებურად გამოიწვია ცენტრალური კონტროლის შესუსტება და შექმნა გარემო, რომელიც ხელს უწყობდა ეროვნული მოძრაობების აღორძინებას შემადგენელ რესპუბლიკებში. საქართველოში ლიბერალიზაციის ამ პერიოდმა გამოიწვია ეროვნული ცნობიერების ახალი ტალღა და დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვა. ნაციონალისტურმა პოლიტიკურმა ჯგუფებმა მოიპოვეს პოპულარობა და სუვერენიტეტის მომხრე მასობრივი დემონსტრაციები სულ უფრო ხშირი გახდა. ეს მოვლენები გვიჩვენებს, თუ როგორ შეუძლია ავტორიტარულ რეჟიმებში პოლიტიკური ლიბერალიზაციის პერიოდებს ხშირად შექმნას შესაძლებლობები ჩახშობილი ეროვნული იდენტობების ხელახლა გამოვლენისთვის და უფრო მეტი ავტონომიის ან დამოუკიდებლობის მომხრე მოძრაობებისთვის იმპულსის მოსაპოვებლად.

გადამწყვეტი და ტრაგიკული მოვლენა, რომელმაც კიდევ უფრო გააძლიერა საქართველოს დამოუკიდებლობის მოძრაობა, მოხდა 1989 წლის 9 აპრილს თბილისში. დამოუკიდებლობის მომხრე მშვიდობიანი დემონსტრანტები სასტიკად დაარბია საბჭოთა არმიამ, რის შედეგადაც მრავალი ადამიანი დაიღუპა და დაშავდა. ამ ძალადობრივმა დარბევამ, თავისუფლების სურვილის ჩახშობის ნაცვლად, საპირისპირო ეფექტი გამოიღო, გახდა კატალიზატორი, რომელმაც გააძლიერა მოძრაობის სიმტკიცე და მნიშვნელოვნად გაზარდა საზოგადოების მხარდაჭერა დამოუკიდებლობის იდეის მიმართ. მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ ძალის გამოყენებას ხშირად შეუძლია გამოიწვიოს საზოგადოებრივი აზრის გამყარება და შემდგომი წინააღმდეგობის გაღვივება.

დამოუკიდებლობის აღდგენის გზა (1991)

მზარდი ეროვნული განწყობისა და თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გაღებული მსხვერპლის კულმინაცია 1991 წლის 9 აპრილს დადგა. ამ დღეს საქართველომ ოფიციალურად გამოაცხადა დამოუკიდებლობის აღდგენა. ამ დეკლარაციაში პირდაპირ იყო ნათქვამი, რომ იგი ეფუძნებოდა 1918 წლის 26 მაისს გამოცხადებულ დამოუკიდებლობის აქტს. ეს პირდაპირი მითითება ხაზს უსვამს პირველი რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის აქტის მუდმივ ლეგიტიმურობასა და სიმბოლურ ძალას, რაც გვიჩვენებს, რომ 1991 წლის დეკლარაცია არ იყო სრულიად ახალი დასაწყისი, არამედ ადრე დამყარებული სუვერენიტეტის აღდგენა.

საინტერესოა, რომ 1991 წლის 9 აპრილს დამოუკიდებლობის გამოცხადების მიუხედავად, 26 მაისი საქართველოს ოფიციალურ დამოუკიდებლობის დღედ დარჩა. 9 აპრილი კი ეროვნული ერთიანობის, სამოქალაქო თანხმობისა და ხსოვნის დღედ გამოცხადდა. ეს გადაწყვეტილება ხაზს უსვამს 1918 წლის პირველი დეკლარაციის ღრმა ისტორიულ მნიშვნელობას. 9 აპრილისა და 26 მაისის ორმაგი აღნიშვნა ასახავს საქართველოს დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლის რთულ ისტორიას, აღიარებს როგორც ტრაგიკულ მოვლენებს, რომლებმაც გამოიწვია თავისუფლებისთვის საბოლოო ბრძოლა, ასევე პირველი დეკლარაციის ფუნდამენტურ მომენტს.

პოსტსაბჭოთა ეპოქაში 26 მაისის მნიშვნელობის შემდგომი განმტკიცებისთვის, საქართველომ პირველი საპრეზიდენტო არჩევნები სწორედ ამ დღეს, 1991 წელს ჩაატარა. ამ აქტმა სიმბოლურად დააკავშირა ახლადშექმნილი დემოკრატიული ინსტიტუტები სუვერენიტეტის ისტორიულ მისწრაფებებთან, რაც კიდევ ერთხელ ადასტურებს 26 მაისის, როგორც საქართველოს სრულად დამოუკიდებელ და დემოკრატიულ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბების გზაზე გადამწყვეტი თარიღის მნიშვნელობას.

დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნა: ტრადიციები და ზეიმები

ყოველწლიურად 26 მაისს საქართველო ეროვნული სიამაყისა და ერთიანობის აშკარა განცდით ცოცხლდება, რადგან ქვეყანა დამოუკიდებლობის დღეს აღნიშნავს. მთელი ქვეყნის მასშტაბით, სხვადასხვა ღონისძიებები და ტრადიციები აღნიშნავენ ამ მნიშვნელოვან თარიღს, რაც ასახავს ქართული ეროვნული იდენტობის მრავალმხრივ ბუნებას. ზეიმების საერთო ელემენტებია პოლიტიკური სიტყვები და ცერემონიები, ეროვნული დროშის საზეიმო აღმართვა, ქართული ხელოვნების ამსახველი ცოცხალი კონცერტები, ღამის ცას მანათობელი ფეიერვერკების შთამბეჭდავი ჩვენებები, ადგილობრივი კულტურისა და მიღწევების ამსახველი ხალხმრავალი ბაზრობები და გამოფენები.

თბილისში, დედაქალაქსა და ქვეყნის გულში, დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნა განსაკუთრებით მასშტაბურია. თბილისში მნიშვნელოვანი ტრადიციაა საქართველოს სამხედრო ძალების ახალი რეკრუტების ფიცის დადების ცერემონია, რომელიც ხშირად თავისუფლების მოედანზე იმართება, ისტორიულად მნიშვნელოვან ადგილას, რომელსაც პირველად თავისუფლების მოედანი 1918 წელს ეწოდა. სამხედრო აღლუმები ასევე თბილისის ზეიმების განმეორებადი ნაწილი იყო, ისტორიულად რუსთაველის გამზირსა და თავისუფლების მოედანზე იმართებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ ამ აღლუმების ჩატარება წლების განმავლობაში სხვადასხვა ფაქტორების გამო იცვლებოდა, ისინი ეროვნული სიამაყისა და საქართველოს თავდაცვის ძალების სიძლიერის შთამბეჭდავ დემონსტრაციას წარმოადგენენ. ქვეყნის პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი და სხვა ძირითადი პოლიტიკური ფიგურები სიტყვით გამოდიან, ხშირად გამოხატავენ მადლიერებას ქვეყნის თავისუფლებისთვის და საუბრობენ მის მომავალზე. დღე ასევე აღინიშნება ქართველი ხელოვანების მონაწილეობით გალა კონცერტებით, თბილისის ცის ხაზს მანათობელი შთამბეჭდავი ფეიერვერკებითა და ქვეყნის მდიდარი მემკვიდრეობის ამსახველი სხვადასხვა კულტურული გამოფენებით. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ტრადიციაა მთელი ქვეყნის მასშტაბით ეროვნული ჰიმნის დაკვრა 17:10 საათზე, ზუსტად იმ ისტორიულ საათზე, როდესაც საქართველომ პირველად გამოაცხადა დამოუკიდებლობა 1918 წელს. გარდა ამისა, თბილისის ზეიმებზე ხშირად წარმოდგენილია სპეციალური თემატური სივრცეები, როგორიცაა ღვინის კუთხეები, სადაც ქართველი მეღვინეები თავიანთ პროდუქციას გამოფენენ, ასევე სპორტული, კულინარიული და საბავშვო კუთხეები, რომლებიც მრავალფეროვან აქტივობებს სთავაზობენ დამსწრეებს. „ყვავილების ფესტივალი“ ასევე თბილისში დამოუკიდებლობის დღის ზეიმების განმეორებადი და ვიზუალურად მიმზიდველი ელემენტია. ამ ძირითადი ღონისძიებების კონცენტრაცია თბილისში ხაზს უსვამს მის ცენტრალურ როლს, როგორც საქართველოს პოლიტიკურ და კულტურულ გულს, სადაც ეროვნული იდენტობა და სუვერენიტეტი ყველაზე თვალსაჩინოდ არის გამოხატული და აღნიშნული.

ოფიციალური ღონისძიებების გარდა, დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ტრადიციული სუფრა, ქართული ნადიმი, რომელიც ხასიათდება დახვეწილი სადღეგრძელოებითა და საჭმელ-სასმელის გაზიარებით. ეს ტრადიცია სიმბოლოა ერთიანობის, სტუმართმოყვარეობისა და ქართული კულტურის მუდმივი სულისკვეთებისა. სუფრის ჩართვა ხაზს უსვამს ქართულ კულტურაში საკვებისა და სოციალური შეხვედრების მნიშვნელობას, როგორც ეროვნული იდენტობისა და საზოგადოებრივი ზეიმის გამოხატულებას.

დამოუკიდებლობის კულტურული სიმბოლოები

საქართველოს დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნისას რამდენიმე საკვანძო კულტურული სიმბოლოა თვალსაჩინოდ გამოფენილი და აღნიშნული, რაც აძლიერებს ერის იდენტობასა და სუვერენიტეტისკენ მიმავალ გზას. საქართველოს ეროვნული დროშა, თეთრი ფონითა და ხუთი წითელი ჯვრით (ერთი დიდი წმინდა გიორგის ჯვარი ცენტრში და ოთხი პატარა ჯვარი კვადრატებში), ალბათ ყველაზე გავრცელებული სიმბოლოა. ოფიციალურად მიღებული 2004 წელს, ამ დროშას ღრმა ისტორიული ფესვები აქვს, ხუთჯვრიანი დიზაინი სავარაუდოდ მე-14 საუკუნიდან იღებს სათავეს. დროშის ფერებს მნიშვნელოვანი სიმბოლიზმი აქვთ: თეთრი სიმბოლოა მშვიდობისა, ხოლო წითელი – სიმამაცისა და თავგანწირვისა. ჯვრები დაკავშირებულია საქართველოს მფარველ წმინდანთან, წმინდა გიორგისთან და წარმოადგენს ქვეყნის ქრისტიანულ მემკვიდრეობას. დამოუკიდებლობის დღეს ქართული დროშა ამაყად არის გამოფენილი ყველგან, საჯარო შენობებიდან და დაწესებულებებიდან დაწყებული, კერძო სახლებითა და ბიზნესებით დამთავრებული, რაც ხელს უწყობს ეროვნული ერთიანობის ძლიერი განცდის ჩამოყალიბებას. დროშა ემსახურება როგორც ქართული იდენტობის, ერთიანობისა და სუვერენიტეტის ძლიერ ვიზუალურ წარმოდგენას.

საქართველოს ეროვნული ჰიმნი კიდევ ერთი უმნიშვნელოვანესი კულტურული სიმბოლოა, რომელიც ღრმად რეზონირებს დამოუკიდებლობის დღის ზეიმების დროს. ჰიმნის შესრულება და დაკვრა ოფიციალური ცერემონიებისა და საჯარო შეხვედრების განუყოფელი ნაწილია. ქვეყნის მასშტაბით 17:10 საათზე ჰიმნის საზეიმო დაკვრა ემსახურება როგორც კოლექტიური ხსოვნისა და ეროვნული სიამაყის ძლიერ მომენტს. ჰიმნის შესრულება დიდი ჯგუფების მიერ, როგორიცაა თბილისში მონაწილე 300 ბავშვი, კიდევ უფრო ხაზს უსვამს ამ სიმბოლოს გამაერთიანებელ ძალას. ეროვნული ჰიმნის ერთობლივი შესრულება ხელს უწყობს საერთო იდენტობისა და ეროვნული კუთვნილების განცდას.

დაბოლოს, საქართველოს მასშტაბით არსებული ისტორიული ძეგლები ემსახურება როგორც ერის ხანგრძლივი და მძიმე ბრძოლის ხელშესახებ შეხსენებას დამოუკიდებლობისთვის. ეს ადგილები ხშირად ხდება დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილი სამახსოვრო ღონისძიებების ცენტრალური წერტილი, რაც უზრუნველყოფს ფიზიკურ კავშირს წარსულთან და ხელს უწყობს თავისუფლებისთვის გაღებული მსხვერპლის ხსოვნის შენარჩუნებას.

დამოუკიდებლობის დღე ბოლო წლებში და მომავლის პერსპექტივები

ბოლო წლებში საქართველოს დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნები მნიშვნელოვან საიუბილეო თარიღებს დაემთხვა, რაც ეროვნული რეფლექსიის შესაძლებლობას იძლევა. 2018 წელს პირველი დამოუკიდებლობის გამოცხადების 100 წლისთავი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი მოვლენა იყო, რომელიც, სავარაუდოდ, გაძლიერებული ენთუზიაზმით აღინიშნა. ანალოგიურად, 2021 წელს დამოუკიდებლობის აღდგენის 30 წლისთავი კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ეტაპი იყო. ეს მნიშვნელოვანი საიუბილეო თარიღები ერის გზისა და იმ ღირებულებების შეხსენებას წარმოადგენს, რომლებსაც იგი თანამედროვე თაობებისთვის განასახიერებს.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ბოლო დროს დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნები საქართველოში არსებული პოლიტიკური დაძაბულობის ფონზე მიმდინარეობდა. საკამათო კანონპროექტმა „უცხოელი აგენტების შესახებ“ მნიშვნელოვანი პროტესტი გამოიწვია და ეს პოლიტიკური დინებები ზოგჯერ ეროვნულ დღესასწაულსაც გადაკვეთდა. მაგალითად, 2024 წელს თბილისში გამართულ ზეიმებში შედიოდა სამხედროების აღლუმი, რომელსაც პრეზიდენტი და სხვა ოფიციალური პირები ესწრებოდნენ, კანონპროექტთან დაკავშირებული მიმდინარე დებატების ფონზე. ოპოზიციამ 2025 წელს დამოუკიდებლობის დღეს საპროტესტო მსვლელობების მოწყობის გეგმებიც კი გამოაცხადა, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ დღესასწაული შეიძლება თანამედროვე პოლიტიკური განწყობების გამოხატვის ცენტრალურ წერტილად იქცეს. აღსანიშნავია, რომ ევროკავშირის ჰიმნი შესრულდა ზოგიერთ დამოუკიდებლობის დღის ღონისძიებაზე, რაც ასახავს საქართველოს მისწრაფებებს ევროპასთან უფრო მჭიდრო კავშირების დამყარებისკენ.

2025 წლისთვის დამოუკიდებლობის დღის აღნიშვნის გეგმები უკვე მზადდება. თბილისის ღია ცის ქვეშ მუსიკალური ფესტივალი, ფართომასშტაბიანი კულტურული ღონისძიება, დაგეგმილია დღესასწაულთან დამთხვევა 24-25 მაისს, ორგანიზატორები კი ხაზს უსვამენ თავისუფლებისა და სოლიდარობის თემებს. საქართველოს მთავრობამ ასევე დაამტკიცა ზომები თბილისსა და სხვა ქალაქებში დამოუკიდებლობის დღის აღსანიშნავად, თუმცა თბილისში მთავარი საგამოფენო სივრცეები შესაძლოა ალექსანდრეს ბაღსა და ორბელიანის ქუჩისა და მოედნის მიმდებარე ტერიტორიებზე განთავსდეს, ტრადიციული რუსთაველის გამზირის ნაცვლად. ეს გეგმები მიუთითებს დღესასწაულის აღნიშვნის მიმდინარე ძალისხმევაზე როგორც ოფიციალური ცერემონიებით, ასევე უფრო ფართო კულტურული ღონისძიებებით, რაც პოტენციურად მოსახლეობის უფრო ფართო სეგმენტს მოიცავს.

დასკვნა

საქართველოს დამოუკიდებლობის დღე, 26 მაისი, ერის მტკიცე სულისკვეთებისა და თვითგამორკვევისკენ დაუღალავი სწრაფვის ძლიერი დასტურია. 1918 წელს პირველი დამოუკიდებლობის გამოცხადებისა და თანამედროვე დემოკრატიული სახელმწიფოს დაარსების აღნიშვნით, ეს ყოველწლიური დღესასწაული მოიცავს რთულ ისტორიას, რომელიც აღინიშნა როგორც თავისუფლების, ისე უცხოური მმართველობის პერიოდებით. ხანმოკლე, მაგრამ მნიშვნელოვანი პირველი რესპუბლიკიდან საბჭოთა მმართველობის ქვეშ ხანგრძლივ ათწლეულებამდე და საბოლოოდ 1991 წელს სუვერენიტეტის აღდგენამდე, საქართველოს დამოუკიდებლობის გზა იყო მდგრადობისა და ეროვნული მისწრაფების გამოვლინება. 26 მაისის აღმნიშვნელი ტრადიციები და ზეიმები, სამხედრო აღლუმებიდან და პოლიტიკური სიტყვებიდან დაწყებული, კულტურული წარმოდგენებითა და საყვარელი სუფრით დამთავრებული, ემსახურება როგორც ქართული იდენტობისა და ერთიანობის სასიცოცხლო გამოხატულებას. ეროვნული სიმბოლოების, როგორიცაა დროშა და ჰიმნი, თვალსაჩინო გამოფენა კიდევ უფრო აძლიერებს ამ საერთო ღირებულებებს. როდესაც საქართველო აგრძელებს თავის გზას 21-ე საუკუნეში, დამოუკიდებლობის დღე რჩება ეროვნული რეფლექსიის, ზეიმისა და ყველა ქართველისთვის თავისუფლებისა და აყვავებული მომავლისკენ სწრაფვის მტკიცე დადასტურების გადამწყვეტ მომენტად. 26 მაისის მუდმივი აღნიშვნა, მიუხედავად ქვეყნის ისტორიის სირთულეებისა და გამოწვევებისა, ხაზს უსვამს მის მუდმივ ძალას, როგორც საქართველოს თვითაღქმისა და