პეტრას ციხე

პეტრას ციხე: ბიზანტიის მარგალიტი შავი ზღვის სანაპიროზე

შავი ზღვის სანაპიროზე, ციხისძირის მწვანეში ჩაფლულ კლდოვან კონცხზე, ისეთი ციხე-ქალაქი მდებარეობს, რომელიც პირდაპირ ანტიკური სამყაროდან გადმოსულს ჰგავს. ეს პეტრას ციხეა, ბიზანტიის იმპერატორ იუსტინიანე I-ის მიერ VI საუკუნეში დაარსებული ლეგენდარული ქალაქი. მისი სახელი, ბერძნულად „კლდეს“ ნიშნავს და უკეთესად ვერაფერი აღწერს მის მდებარეობას — ის თითქოს ზღვიდან ამოზრდილ კლდეზეა შექმნილი.

პეტრას დაარსება უდიდესი სტრატეგიული გათვლა იყო. ბიზანტიის იმპერიისთვის ეს იყო უმნიშვნელოვანესი ფორპოსტი აღმოსავლეთში, რომელიც აკონტროლებდა შავი ზღვის სანაპირო გზას და ირანთან და სომხეთთან დამაკავშირებელ სავაჭრო მარშრუტებს. სწორედ პეტრასთვის გაიმართა სასტიკი ომები ბიზანტიელებსა და სპარსელებს შორის, რაც ისტორიაში „დიდი ომიანობის“ სახელითაა შესული. ამ კედლებს ახსოვს, თუ როგორ იცვლებოდა იმპერიების ბედი.

პეტრაში სეირნობა ჩვეულებრივ ექსკურსიას არ ჰგავს. ეს არის ჩაძირვა ისტორიაში, სადაც ყოველ ნაბიჯზე ხვდები წარსულის კვალს. აქ ნახავთ აკროპოლისის ნანგრევებს, სადაც ქალაქის მმართველები ცხოვრობდნენ, რომაული აბანოების ნაშთებს, სადაც ლეგიონერები ისვენებდნენ, და ადრექრისტიანული ბაზილიკის საძირკველს, რომელიც ლაზეთის სამეფოს სულიერ ცხოვრებაზე მეტყველებს. ეს არ იყო უბრალოდ ციხე; ეს იყო სრულფასოვანი, განვითარებული ქალაქი თავისი ეკონომიკით, კულტურითა და სამხედრო ძალით.

დღეს, როდესაც პეტრას გალავნიდან ზღვის უსასრულო ჰორიზონტს გაჰყურებ, ადვილი წარმოსადგენია, თუ როგორ ჩანდა ეს ადგილი 1500 წლის წინ. რომაული და ბიზანტიური ხომალდები, რომლებიც ნავსადგურში შემოდიოდნენ, აბრეშუმით დატვირთული ქარავნები და კედლებზე მდგარი მეომრები. პეტრა არის არა მხოლოდ ნანგრევების კოლექცია, არამედ დროის მანქანა, რომელიც პირდაპირ ბიზანტიურ ეპოქაში გაბრუნებთ. ის საქართველოს კავშირს ანტიკურ და ბიზანტიურ ცივილიზაციებთან ყველაზე მკაფიოდ ასახავს.

🗺️ გეოგრაფია და მდებარეობა

ზუსტი მდებარეობა:

პეტრას ციხე-ქალაქი მდებარეობს ქობულეთის მუნიციპალიტეტში, სოფელ ციხისძირის ტერიტორიაზე, შავი ზღვის კლდოვან სანაპიროზე.

სტრატეგიული მნიშვნელობა:

აკონტროლებდა შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე გამავალ უმნიშვნელოვანეს სტრატეგიულ და სავაჭრო გზას. ის იყო ბიზანტიის პოლიტიკური და ეკონომიკური დასაყრდენი ლაზიკის სამეფოში.

კოორდინატები:

დაახლოებით 41.7533° N, 41.7589° E.

📖 ისტორია და წარსული

მშენებლობის თარიღი და წარმოშობა:

ციხე-ქალაქი დააარსა ბიზანტიის იმპერატორმა იუსტინიანე I-მა VI საუკუნის 30-იან წლებში. თუმცა, არქეოლოგიური მონაცემებით, აქ დასახლება უფრო ადრეც არსებობდა.

ისტორიული როლი:

იყო ლაზიკის ეპარქიის კათედრა და უმნიშვნელოვანესი სამხედრო-სტრატეგიული ცენტრი. VI საუკუნეში ის გახდა ბიზანტია-სპარსეთის ომის მთავარი ასპარეზი.

მნიშვნელოვანი მოვლენები:

541-562 წლების ეგრისის დიდი ომის დროს პეტრას აღებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ჰქონდა. მოგვიანებით ის ოსმალეთის იმპერიის ხელში გადავიდა და დაკარგა თავისი მნიშვნელობა.

სტატუსი:

დღეს პეტრას ციხე-სიმაგრე არის მუზეუმ-ნაკრძალი და საქართველოს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი.

🏗️ არქიტექტურა და დიზაინი

გამოყენებული მასალები:

ნაგებია დიდი ზომის თლილი ქვითა და კირხსნარით, რაც დამახასიათებელია ბიზანტიური სამშენებლო ტექნიკისთვის.

ძირითადი მახასიათებლები:

კომპლექსი მოიცავს აკროპოლისს, ქალაქის გამაგრებულ ნაწილს, ბაზილიკის ნანგრევებს, აბანოს და სხვადასხვა დანიშნულების შენობების ნაშთებს. კარგად ჩანს ქალაქის ურბანული დაგეგმარების სტრუქტურა.

უნიკალური ასპექტები:

ეს არის კლასიკური ბიზანტიური ციხე-ქალაქის იშვიათი და კარგად შემონახული ნიმუში საქართველოში, რომელიც აერთიანებს სამხედრო, სამოქალაქო და რელიგიურ არქიტექტურას.

🌟 კულტურული და ტურისტული მნიშვნელობა

ლეგენდები და ისტორიები:

ციხე დაკავშირებულია ისტორიკოს პროკოპი კესარიელის ჩანაწერებთან, რომელიც დეტალურად აღწერს პეტრასთვის გამართულ ბრძოლებს.

რელიგიური მნიშვნელობა:

როგორც საეპისკოპოსო ცენტრი, პეტრა იყო ქრისტიანობის გავრცელების მნიშვნელოვანი კერა დასავლეთ საქართველოში.

ამჟამინდელი გამოყენება:

ეს არის პოპულარული ტურისტული ობიექტი და არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი. აქ იმართება ექსკურსიები, რომლებიც მნახველებს აცნობს ადგილის მდიდარ ისტორიას.

🚶 როგორ მოვინახულოთ

საუკეთესო დრო მოსანახულებლად:

გაზაფხულის ბოლოდან შემოდგომის დასაწყისამდე. ამ დროს ამინდი და ზღვის ხედები ყველაზე შთამბეჭდავია.

ხელმისაწვდომობა:

პეტრას ციხე მდებარეობს ბათუმი-ქობულეთის ცენტრალური მაგისტრალის პირას, რაც მას ძალიან მარტივად ხელმისაწვდომს ხდის. ადგილზე არის პარკინგი და ვიზიტორთა ცენტრი.