ტანიეს ტბა

About this activity

ტანიეს ტბა პატარა, მყინვარული წარმოშობის ტბაა, რომელიც საქართველოს ჩრდილო-აღმოსავლეთით, მცხეთა-მთიანეთის რეგიონში, დუშეთის მუნიციპალიტეტის შორეულ და მკაცრ ხევსურეთის მხარეში, კონკრეტულად კი არხოტის თემში მდებარეობს. დიდი კავკასიონის მთებში, მდინარე ტანიესწყლის ხეობაში, ზღვის დონიდან დაახლოებით 2232 მეტრზე განლაგებული ეს ტბა, ხშირად მოქცეულია ალპურ ან სუბალპურ მდელოებს შორის. ტანიეს ტბა ცნობილია თავისი სუფთა წყლით და გამორჩეული გულის ფორმით, რაც მას განსაკუთრებით პოპულარულს ხდის მოლაშქრეებსა და ბუნების მოყვარულებში. ის წარმოადგენს ხევსურეთის რთული, მრავალდღიანი სალაშქრო მარშრუტების ნაწილს და მნახველებს გარემომცველი მწვერვალების შთამბეჭდავ ხედებს სთავაზობს. ტბის წყალი თოვლის, წვიმისა და მიწისქვეშა წყლებით საზრდოობს და მისგან ნაკადულიც გამოედინება. მიუხედავად იმისა, რომ მაღალმთიანი ტბაა, ზაფხულში მისი წყალი სხვა მთის ტბებთან შედარებით შედარებით თბილია. მისასვლელად საჭიროა საცხენოსნო ან საფეხმავლო ბილიკების გავლა, რაც მხოლოდ თოვლის საფარის დადნობის შემდეგაა შესაძლებელი. ტანიეს ტბა ხევსურეთის უნიკალური ლანდშაფტისა და კულტურული მემკვიდრეობის ნაწილია.

იდენტიფიკაცია და მდებარეობა

• სახელწოდება: ტანიეს ტბა.
• მდებარეობა:
  • ქვეყანა: საქართველო
  • რეგიონი: მცხეთა-მთიანეთი
  • მუნიციპალიტეტი: დუშეთი (კონკრეტულად ისტორიულ-გეოგრაფიულ მხარე ხევსურეთში, არხოტის თემში, მდინარე ტანიესწყლის ხეობაში).
  • უახლოესი ძირითადი ღირსშესანიშნაობა/არეალი: მდებარეობს დიდი კავკასიონის მთებში, ხშირად გვხვდება სხვადასხვა ხეობების დამაკავშირებელ ან მაღალი უღელტეხილებისკენ მიმავალ სალაშქრო მარშრუტებზე.
  • კოორდინატები: მიახლოებითი კოორდინატებია 42∘32′ ჩ.გ., 45∘11′ ა.გ. (ზუსტი კოორდინატები შეიძლება ოდნავ განსხვავდებოდეს სხვადასხვა რუკაზე).
• კავშირები: საზრდოობს თოვლის, წვიმისა და მიწისქვეშა წყლებით. არის გამდინარე, მისგან გამომავალი ნაკადული უერთდება მდინარე ტანიესწყალს (რომელიც თავის მხრივ მდინარე ასას შენაკადია).

ფიზიკური მახასიათებლები

• ზედაპირის ფართობი: მცირე, დაახლოებით 0.033 კმ² (3.3 ჰექტარი).
• მაქსიმალური სიღრმე: დაახლოებით 7.6 მეტრი.
• საშუალო სიღრმე: უცნობია.
• მოცულობა: დაახლოებით 123 ათასი კუბური მეტრი.
• სიმაღლე ზღვის დონიდან: დაახლოებით 2232 მეტრი.
• სანაპირო ზოლის სიგრძე: მოკლე.
• წყლის წყარო(ებ)ი: თოვლი, წვიმა, მიწისქვეშა წყალი.
• გამომდინარე ნაკადული(ებ)ი: დიახ, გამდინარეა.
• წყლის ტიპი: მტკნარი.
• აუზის გეოლოგია: მყინვარული წარმოშობის, იკავებს ცირკის ტიპის ქვაბულს.

ეკოლოგიური ინფორმაცია

• ფლორა: მდებარეობს ალპურ ან სუბალპურ ზონაში. გარშემორტყმულია მდელოებით (ბალახები, ისლები, ალპური ყვავილები). წყლის მცენარეულობა შესაძლოა მწირი იყოს.
• ფაუნა: თევზის არსებობა უცნობია, თუმცა მაღალმთიანი, იზოლირებული ტბები ხშირად ბუნებრივად უთევზოა. მიმდებარე ტერიტორია ხევსურეთის მთებისთვის დამახასიათებელი ფაუნის (ჯიხვი, არჩვი, მთის ფრინველები და სხვ.) საბინადროა.
• ტროფული დონე: სავარაუდოდ ოლიგოტროფული (საკვები ნივთიერებებით ღარიბი).
• წყლის გამჭვირვალობა: ცნობილია როგორც სუფთა და კამკამა.
• წყლის ტემპერატურა: ცივი, თუმცა ზაფხულში აღინიშნება, რომ სხვა მთის ტბებთან შედარებით თბილია. ზამთარში იყინება. წყლის დონე დაბალია ზამთარში, მაღალი – გაზაფხულ-ზაფხულში.
• pH დონე: სავარაუდოდ ნეიტრალურთან ახლოს.
• გახსნილი ჟანგბადის დონე: სავარაუდოდ მაღალი.
• უნიკალური ეკოლოგიური მახასიათებლები: ხევსურეთის მაღალმთიანი ტბის ეკოსისტემა; აღსანიშნავია მისი გულის ფორმა.
• კონსერვაციული სტატუსი: მდებარეობს რეგიონში, რომელიც ნაწილობრივ დაფარულია დაცული ტერიტორიებით (მაგ. ფშავ-ხევსურეთის ეროვნული პარკი). სარგებლობს სიშორითა და შესაძლოა ფორმალური დაცვის სტატუსით.
• ინვაზიური სახეობები: ნაკლებად სავარაუდოა.

ადამიანთან ურთიერთქმედება და მნიშვნელობა

• ისტორიული მნიშვნელობა: ხევსურეთის ისტორიული რეგიონის ნაწილია თავისი უნიკალური ტრადიციებითა და ისტორიით. შესაძლოა ჰქონდეს ადგილობრივი მნიშვნელობა ან დაკავშირებული იყოს ახლომდებარე უღელტეხილებთან ან ხევსურებისთვის ცნობილ ღირსშესანიშნაობებთან.
• მიმდინარე გამოყენება: უპირატესად მრავალდღიანი სალაშქრო ტურების დანიშნულების ადგილი ან შუალედური წერტილია ხევსურეთში. ფასობს თავისი შორეული ალპური პეიზაჟებით. ახლომდებარე ტერიტორიები შესაძლოა გამოყენებული იყოს შეზღუდული სეზონური ძოვებისთვის.
• გარემოსდაცვითი საკითხები: პოტენციური ზემოქმედება ლაშქრობიდან (ბილიკის ეროზია, საბანაკე ადგილების ზემოქმედება, ნარჩენები). ძოვების ზეგავლენა. მაღალი მოწყვლადობა კლიმატის ცვლილების მიმართ.
• მართვისა და კონსერვაციის ძალისხმევა: თუ ფშავ-ხევსურეთის დაცული ტერიტორიების ფარგლებშია, იმართება დაცული ტერიტორიების სააგენტოს მიერ. ეფუძნება მდგრადი ტურიზმის პრაქტიკასა და სიშორეს.
• ადგილობრივი თემები: ხევსურეთის ბუნებრივი მემკვიდრეობის ნაწილია. ტურიზმი, რომელიც ტბის გავლით მარშრუტებს მოიცავს, გარკვეულ ეკონომიკურ შესაძლებლობებს ქმნის გიდებისა და მომსახურების სფეროსთვის უფრო ხელმისაწვდომ ხევსურულ სოფლებში.

საინტერესო ან უნიკალური ფაქტები

• მდებარეობს მაღალ სიმაღლეზე (დაახლ. 2232 მ).
• გამორჩეულია თავისი გულის ფორმით.
• მდებარეობს შორეულ და კულტურულად თვითმყოფად ხევსურეთის რეგიონში, არხოტის თემში.
• მისასვლელად საჭიროა მნიშვნელოვანი სალაშქრო ძალისხმევა რთულ მთიან რელიეფზე.
• ცნობილია, რომ ზაფხულში მისი წყალი შედარებით თბილია სხვა მაღალმთიან ტბებთან შედარებით.
• წარმოადგენს პოპულარული მრავალდღიანი სალაშქრო მარშრუტების ნაწილს.