ასკანის ციხე

ასკანის ციხე: გურიის მთავრების მრავალფენიანი მემკვიდრეობა

გურიის აყვავებულ, მწვანე გორაკებში ჩაფლული ასკანის ციხე რეგიონის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და შთამბეჭდავი ისტორიული ძეგლია. ეს არ არის მხოლოდ ერთი პერიოდის ციხე; ეს არის ისტორიული ტილო, სამშენებლო ფენებით, რომლებიც საქართველოში ქრისტიანობის ადრეული ხანიდან ძლევამოსილი გურიელების დინასტიის აღზევებამდე პერიოდს მოიცავს. ასკანში სეირნობა საუკუნეებში მოგზაურობას ჰგავს, სადაც ხედავთ იმ ციხესიმაგრის ევოლუციას, რომელიც ოდესღაც გურიის თავდაცვისა და პოლიტიკური ცხოვრების გული იყო.

ასკანის წარმოშობა უძველესია, ამ სტრატეგიულ გორაზე პირველი სიმაგრეები დაახლოებით IV საუკუნით თარიღდება. მისი დანიშნულება თავიდანვე ნათელი იყო: მიმდებარე მდინარის ხეობებისა და სავაჭრო გზების გაკონტროლება. საუკუნეების განმავლობაში ის სასიცოცხლო მნიშვნელობის სიმაგრეს წარმოადგენდა, მაგრამ თავის ზენიტს XVII-XVIII საუკუნეებში გურიის მთავრების, გურიელების, მმართველობის ქვეშ მიაღწია. მათ ასკანა შთამბეჭდავ ციხე-რეზიდენციად აქციეს, გაამაგრეს მისი კედლები, დაამატეს ახალი კოშკები და მის ტერიტორიაზე ეკლესია ააგეს. ის მათი ძალაუფლების სიმბოლოდ და ოსმალეთის იმპერიის წინააღმდეგ ბურჯად იქცა.

ის, რაც ასკანას დღეს ასე მომხიბვლელს ხდის, მისი მკაფიო და ხილული ისტორიული ფენებია. თქვენ შეგიძლიათ იხილოთ შუა საუკუნეების მტკიცე ქვის წყობა გვიანდელი პერიოდის უფრო დახვეწილი კონსტრუქციის გვერდით. კომპლექსი ვრცელია, შთამბეჭდავი გალავნებით, რამდენიმე კოშკით, დარბაზული ტიპის ეკლესიის ნანგრევებითა და, ალბათ, მისი ყველაზე ცნობილი მახასიათებლით — კლდეში ნაკვეთი დიდი მარნით. ეს მარანი ციხის ცხოვრების შესანიშნავ სურათს გვიჩვენებს; ის მხოლოდ ჯარისკაცების ადგილი არ იყო, არამედ თავადური ცხოვრების ცენტრი, სადაც ცნობილი გურული ღვინო მზადდებოდა და ინახებოდა.

ასკანის დათვალიერება არქეოლოგიურ თავგადასავალს ჰგავს. შეგიძლიათ დანგრეულ კოშკებზე ახვიდეთ გურიის მწვანე ლანდშაფტის პანორამული ხედებისთვის, იხეტიალოთ მთავრის რეზიდენციის ნანგრევებში და ჩახვიდეთ უძველესი მარნის გრილ სიბნელეში. ეს არის ადგილი, რომელიც წარმოსახვას აღვიძებს და საშუალებას გაძლევთ, ადვილად წარმოიდგინოთ სიცოცხლით სავსე ეზოები — ხმლების ঝახუნი, ეკლესიიდან წამოსული ლოცვები და დიდი დარბაზის ნადიმები.

ასკანის ციხე დასავლეთ საქართველოს საგანძურია, რომელიც გურიის რეგიონის ისტორიის ღრმა და საინტერესო სურათს გვთავაზობს. ის მისი მთავრების მარადიული ძალაუფლების დასტურია და აუცილებლად სანახავი ადგილია ყველასთვის, ვისაც სურს გაიგოს საქართველოს მდიდარი და რთული ამბავი მისი ყველაზე ცნობილი ღირსშესანიშნაობების მიღმა.

🗺️ გეოგრაფია და მდებარეობა

ზუსტი მდებარეობა:

ასკანის ციხე მდებარეობს ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში, გურიის რეგიონში, სოფელ ასკანას მახლობლად. ის იკავებს სტრატეგიულ გორაკს, რომელიც გადაჰყურებს მდინარე ბახვისწყლის ხეობას.

სტრატეგიული განლაგება:

ციხე აკონტროლებდა სასიცოცხლო მნიშვნელობის გზებს, რომლებიც გურიის სანაპირო დაბლობებს მთიან შიდა რეგიონებთან აკავშირებდა. მისი დომინანტური პოზიცია მას რეგიონის მთავარ თავდაცვით და ადმინისტრაციულ ცენტრად აქცევდა.

კოორდინატები:

დაახლოებით 41.9168° ჩ.გ., 42.1648° ა.გ.

📖 ისტორია და წარსული

აგების თარიღი და წარმოშობა:

პირველი სიმაგრეები IV საუკუნით თარიღდება. ციხე მნიშვნელოვნად გადაკეთდა და გაფართოვდა XVII-XVIII საუკუნეებში ადგილობრივი მმართველების, გურიელების დინასტიის, კერძოდ მამია V გურიელის მიერ.

ისტორიული როლი:

იგი გურიის სამთავროს მთავარი პოლიტიკური, სამხედრო და ეკონომიკური ცენტრი იყო. ის სამთავრო რეზიდენციას და ოსმალეთის იმპერიის წინააღმდეგ დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლაში უმთავრეს სიმაგრეს წარმოადგენდა.

სტატუსი:

ასკანის ციხე ეროვნული მნიშვნელობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია. მას ჩაუტარდა გარკვეული საკონსერვაციო სამუშაოები და პოპულარული ადგილია გურიის მკვლევარი ტურისტებისთვის.

🏗️ არქიტექტურა და დიზაინი

გამოყენებული მასალები:

აგებულია ადგილობრივი რიყის ქვითა და კირქვით, სხვადასხვა ისტორიული პერიოდის სამშენებლო ტექნიკის გამოყენებით.

ძირითადი მახასიათებლები:

• მრავალფენიანი კედლები: ციხეს აქვს მასიური თავდაცვითი კედლების ორი ძირითადი ხაზი რამდენიმე ნახევარწრიული კოშკით.
• სამთავრო ეკლესია: კედლების შიგნით არის დარბაზული ტიპის ბაზილიკის ნანგრევები, რომელიც ემსახურებოდა სამთავრო ოჯახსა და გარნიზონს.
• კლდეში ნაკვეთი მარანი: დიდი და უნიკალური მარანი, გამოკვეთილი კლდეში, ქვევრებისთვის განკუთვნილი ნიშებით, რაც მევენახეობის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს.

უნიკალური ასპექტები:

მისი დიდი ასაკის, სამთავრო რეზიდენციის მნიშვნელობისა და შთამბეჭდავი კლდეში ნაკვეთი მარნის კომბინაცია ასკანას უნიკალურად ღირებულ და საინტერესო ისტორიულ ძეგლად აქცევს საქართველოში.

🌟 კულტურული და ტურისტული მნიშვნელობა

გურიელების მემკვიდრეობა:

ციხე პირდაპირი კავშირია ძლევამოსილ გურიელთა დინასტიასთან და გურიის სუვერენიტეტისთვის ისტორიული ბრძოლის სიმბოლოა.

ამჟამინდელი გამოყენება:

ეს არის გურიის მთავარი ტურისტული დანიშნულების ადგილი, რომელიც მნახველებს იზიდავს თავისი მდიდარი ისტორიით, შთამბეჭდავი არქიტექტურითა და ლამაზი ბუნებრივი გარემოთი.

🚶 როგორ ვეწვიოთ

საუკეთესო დრო მოსანახულებლად:

მოსანახულებლად საუკეთესო დროა აპრილიდან ოქტომბრამდე, როდესაც ამინდი თბილია და ლანდშაფტი აყვავებული და მწვანეა.

ხელმისაწვდომობა:

ციხემდე მისვლა ადვილია მანქანით. გზა ციხის შესასვლელთან ახლოს მიდის, რასაც მოჰყვება ხანმოკლე ფეხით გასეირნება. ტერიტორია დიდია და მოიცავს უსწორმასწორო გრუნტზე სიარულს.