ლაკუმურაშ ტბა (Lakumurash Toba), ასევე ცნობილი როგორც ლაკუმურას ან ლაკუმურაშის ტბა, არის განსაცვიფრებელი, მაგრამ გამორჩეულად შორეული ალპური ტბა, რომელიც მდებარეობს საქართველოს სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში. მესტიის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე, ის მაღლა, ეგრისის ქედზე (ასევე ცნობილი როგორც სამეგრელოს ქედი) მდებარეობს, რომელიც ზემო სვანეთსა და სამეგრელოს შორის ბუნებრივ საზღვარს ქმნის. ტბა ზღვის დონიდან დაახლოებით 2550 მეტრის (დაახლ. 8366 ფუტი) სიმაღლეზეა. მისი სახელწოდება მომდინარეობს ახლომდებარე ლაკამურაშის მთიდან, რომლის მყინვარული ნადნობი წყლები კვებავს ტბას. ადგილობრივად მას შესაძლოა „ჭიფსთა ვარჩხ“ (სვანურად) ეწოდოს ან უბრალოდ მოიცავდეს სიტყვას „ტობა“ (მეგრულად ტბას ნიშნავს).
ლაკუმურაშ ტბამდე მისვლა ექსტრემალურ წამოწყებად ითვლება, რომელიც მხოლოდ ძალიან გამოცდილი, ფიზიკურად და მენტალურად მომზადებული მოლაშქრეებისთვისაა შესაფერისი, სასურველია პროფესიონალი გიდის თანხლებით. მარშრუტების მნიშვნელოვან ნაწილზე კარგად მარკირებული ბილიკები არ არსებობს. მარშრუტები, როგორც წესი, იწყება ხაიშიდან ან სოფელ ზედა ვედთან ახლოს, ან შესაძლოა ტობავარჩხილის ტბის ლაშქრობიდან განშტოების სახით. მისასვლელად საჭიროა დიდი მანძილების დაფარვა, შესაძლოა საწყის ეტაპზე მაღალი გამავლობის ავტომობილის გამოყენება, რასაც მოჰყვება დაძაბული ლაშქრობა რთულ რელიეფზე, მათ შორის: უღრანი ტყეები („ჯუნგლები“), უკიდურესად მაღალი ბალახი, ეკლიანი ბუჩქები, მეწყერსაშიში უბნები, ციცაბო ფერდობები, სადაც მცენარეულობაზე ჩაჭიდებაა საჭირო, მდინარის გადაკვეთები და თითქმის ალპინისტური საბოლოო ასვლა ციცაბო, კლდოვან მონაკვეთზე, ზოგჯერ თოკების ან ბუნებრივი საფეხურების ფრთხილად გამოყენების საჭიროებით.
მიუხედავად უკიდურესი სირთულისა, ტბა თავდადებულ ავანტიურისტებს სუნთქვისშემკვრავი პეიზაჟებით აჯილდოებს. აღწერების თანახმად, ის გარშემორტყმულია მასიური, დახრილი კლდეებით და იკვებება ჩანჩქერებით, რომლებიც შესაძლოა მის ზემოთ მდებარე უფრო მცირე მყინვარული ტბიდან მომდინარეობდნენ. წმინდა ამინდში ტბა ცნობილია შორეული მთა იალბუზის, ევროპის უმაღლესი მწვერვალის, არეკვლით. მისი სიმაღლისა და შორეული მდებარეობის გამო, ის ხელმისაწვდომია მხოლოდ ხანმოკლე პერიოდის განმავლობაში, საუკეთესო თვედ კი, როგორც წესი, აგვისტო ითვლება. დღევანდელი თარიღის (2025 წლის 26 აპრილი) გათვალისწინებით, ლაკუმურაშ ტბა და მისი მისასვლელი მარშრუტები ამ სიმაღლეზე ღრმა თოვლის საფარის გამო ნამდვილად მიუწვდომელია.
იდენტიფიკაცია და ადგილმდებარეობა:
- სახელწოდება: ლაკუმურაშ ტბა; ასევე მოიხსენიება როგორც ლაკუმურას ტბა, ლაკუმურაშის ტბა. სვანური სახელწოდება: ჭიფსთა ვარჩხ.
- ადგილმდებარეობა:
- ქვეყანა: საქართველო
- მხარე: სამეგრელო-ზემო სვანეთი
- მუნიციპალიტეტი: მესტია
- უახლოესი მნიშვნელოვანი ორიენტირი: მდებარეობს მაღლა ეგრისის ქედზე, ტობავარჩხილის ტბიდან დაახლოებით 15 კმ-ში. მისასვლელი წერტილები ხაიშთან ან ზედა ვედთან.
- კოორდინატები: ზუსტი კოორდინატები ხელმისაწვდომი არ არის, მაგრამ მდებარეობს ეგრისის ქედზე, დაახლ. 2550 მ სიმაღლეზე.
- კავშირი სხვა წყლის ობიექტებთან: მაღალმთიანი მყინვარული ტბა, სავარაუდოდ წარმოადგენს ნაკადულის/ჩანჩქერების სათავეს, რომლებიც ეგრისის ქედიდან გამომდინარე მდინარეებში (შესაძლოა ენგურის ან ხობისწყლის შენაკადებში) ჩაედინებიან. საზრდოობს ლაკამურაშის მყინვარის/თოვლის ნადნობი წყლებით.
ფიზიკური მახასიათებლები:
- ზედაპირის ფართობი: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი; სავარაუდოდ მცირე ან საშუალო ზომის ალპური ტბაა.
- მაქსიმალური სიღრმე: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი.
- საშუალო სიღრმე: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი.
- მოცულობა: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი.
- სიმაღლე ზღვის დონიდან: ≈2550 მ (დაახლ. 8366 ფუტი) (ზოგი წყარო 2584 მ-მდე სიმაღლესაც ახსენებს).
- სანაპირო ზოლის სიგრძე: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი.
- წყლის წყარო(ები): ძირითადად მყინვარული ნადნობი წყლები (ლაკამურაშის მთის მყინვარიდან), თოვლის ნადნობი წყლები, ატმოსფერული ნალექები.
- გადინება: დიახ, ტბიდან გამომდინარეობს ჩანჩქერები.
- წყლის ტიპი: მტკნარი.
- აუზის გეოლოგია: მყინვარული წარმოშობის (სავარაუდოდ ცირკული ან შესაძლოა მორენით შეგუბებული) ეგრისის ქედის მთებში. გარშემორტყმულია ციცაბო კლდეებით.
ეკოლოგიური ინფორმაცია:
- ფლორა (მცენარეულობა): გარშემორტყმულია ალპური მდელოებითა და ციცაბო, კლდოვანი ფერდობებით. მისასვლელი მარშრუტები გადის უღრან, ნესტიან ტყეებზე, ძალიან მაღალი ბალახის, როდოდენდრონის ბუჩქნარებისა და ეკლიანი კენკროვანი ბუჩქების საფარზე.
- ფაუნა (ცხოველთა სამყარო): კონკრეტული წყლის ცხოვრება უცნობია; თევზის არსებობა ნაკლებად სავარაუდოა ასეთ მაღალ, იზოლირებულ ტბებში. ტერიტორია ეგრისის ქედისთვის დამახასიათებელი მთის ფაუნის საბინადროა. ქვედა მისასვლელ მარშრუტებზე სეზონურად გვხვდებიან მწყემსები და მათი ძაღლები.
- ტროფიკული დონე: სავარაუდოდ ოლიგოტროფული (საკვები ნივთიერებებით ღარიბი).
- წყლის გამჭვირვალობა: სავარაუდოდ მაღალი.
- წყლის ტემპერატურა: ძალიან ცივი; გაყინულია წლის უმეტეს დროს (სავარაუდოდ ოქტ./ნოემბ.-დან ივნ./ივლ.-მდე).
- pH დონეები: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი; სავარაუდოდ ნეიტრალურთან ახლოს.
- გახსნილი ჟანგბადის დონეები: მონაცემები არ არის ხელმისაწვდომი; სავარაუდოდ კარგად გაჯერებულია ჟანგბადით.
- უნიკალური ეკოლოგიური მახასიათებლები: ხელუხლებელი მაღალმთიანი მყინვარული ტბის ეკოსისტემა; წმინდა ამინდში ირეკლავს მთა იალბუზს; დრამატული გარემო კლდეებითა და ჩანჩქერებით.
- კონსერვაციის სტატუსი: კონკრეტული სტატუსი არ არის ნახსენები, მაგრამ მდებარეობს შორეულ, მგრძნობიარე და ეკოლოგიურად ღირებულ მთიან გარემოში.
- ინვაზიური სახეობები: ძალიან ნაკლებად სავარაუდოა იზოლაციისა და სიმაღლის გამო.
ადამიანთან ურთიერთქმედება და მნიშვნელობა:
- ისტორიული მნიშვნელობა: ცნობილია ადგილობრივი სვანური და მეგრული მოსახლეობისთვის. ეგრისის ქედის შორეული მთიანი ლანდშაფტის ნაწილი.
- მიმდინარე გამოყენება: ექსტრემალური ლაშქრობისა და ველური ბუნების კვლევის დანიშნულების ადგილი გამოცდილი მოლაშქრეებისთვის. ახლომდებარე მთის ფერდობებზე ხდება სეზონური ძოვება, რომელსაც მწყემსები ახორციელებენ.
- გარემოსდაცვითი საკითხები: მთავარი საკითხი მისასვლელი მარშრუტების უკიდურესი სირთულე და საშიშროებაა. მოლაშქრეების პოტენციური ზეგავლენა (ნარჩენები, ეროზია) შეზღუდულია ვიზიტორთა მცირე რაოდენობის გამო, მაგრამ შეიძლება გაიზარდოს. ალპური გარემოს მგრძნობელობა.
- მართვა და კონსერვაციის მცდელობები: კონკრეტული მართვის გეგმა არ არის ნახსენები. წვდომა თვითრეგულირდება უკიდურესი სირთულითა და სეზონური პირობებით (თოვლი). აუცილებელია უკიდურესი სიფრთხილე და მომზადება.
- ადგილობრივი თემები: ფართო სვანური/მეგრული ლანდშაფტის ნაწილი. შეზღუდული პირდაპირი ეკონომიკური გავლენა, მაგრამ არსებობს სპეციალიზებული საგზამკვლეო მომსახურების პოტენციალი. მწყემსები სეზონურად იყენებენ მიმდებარე საძოვრებს.
საინტერესო ან უნიკალური ფაქტები:
- სახელი ეწოდა ახლომდებარე ლაკამურაშის მთის მწვერვალის/მყინვარის მიხედვით.
- კარგ ამინდში ირეკლავს მთა იალბუზს (ევროპის უმაღლესი მწვერვალი).
- მისასვლელად საჭიროა უკიდურესად რთული რელიეფის გავლა, ხშირად მკაფიო ბილიკების გარეშე.
- ითვლება საქართველოს ერთ-ერთ ყველაზე რთულ, „ველურ“ ლაშქრობად.
- მდებარეობს ეგრისის ქედზე, რომელიც სვანეთსა და სამეგრელოს ჰყოფს.
- ხელმისაწვდომია მხოლოდ ძალიან ხანმოკლე ზაფხულის პერიოდში (უმთავრესად რეკომენდებულია აგვისტო).
- მიუხედავად სილამაზისა, უშუალო ნაპირი შესაძლოა იდეალური არ იყოს დაბანაკებისთვის კლდოვანი/არასწორი ზედაპირის გამო.
Leave a review