ახ.წ. 1014–1027: სიმამაცე, ამბიცია და ომი ბასილი ბულგართმმუსვრელთან

მეფე გიორგი I ტახტზე 12 (ან 16) წლის ასაკში ავიდა. მან მემკვიდრეობით მიიღო მამის, ბაგრატ III-ის მიერ გაერთიანებული სამეფო, მაგრამ არ მიუღია მამის სიფრთხილე. გიორგი I იყო ახალგაზრდა, უშიშარი და, შეიძლება ითქვას, თავზეხელაღებული. მან შეხედა ბიზანტიის იმპერიას — იმ დროის ზესახელმწიფოს — და გადაწყვიტა, მასთან ეომა.

მისი მტერი არ იყო ჩვეულებრივი მმართველი. ეს იყო იმპერატორი ბასილი II „ბულგართმმუსვრელი“, სამხედრო გენიოსი, რომელმაც ათასობით ბულგარელი ტყვე დააბრმავა. ბასილის გამოწვევა თვითმკვლელობის ტოლფასი იყო, მაგრამ გიორგი I-ს ტაოს იმ წინაპართა მიწების დაბრუნება სურდა, რომელიც ბიზანტიამ მიიტაცა.

ომი ტაოსთვის

გიორგი I შეიჭრა ბიზანტიის მიერ კონტროლირებად ტაო-კლარჯეთში. წლების განმავლობაში ის პოზიციებს ინარჩუნებდა, იყენებდა რა რთულ რელიეფსა და ჯარისკაცების სიმამაცეს. მაგრამ 1021 წელს ბასილი II პირადად მოვიდა რომაული არმიის სრული შემადგენლობით.

გადამწყვეტი შირიმნის ბრძოლა (1021) სისხლისმღვრელი აღმოჩნდა. გიორგი I მამაცურად იბრძოდა, მაგრამ ბიზანტიურმა დისციპლინამ გაიმარჯვა. მეფე იძულებული გახდა უკან დაეხია. ომი სამშვიდობო ზავით დასრულდა, რაც საქართველოს ძვირად დაუჯდა: გიორგის სადავო მიწების დათმობა და თავისი მცირეწლოვანი ვაჟის, ბაგრატ IV-ის კონსტანტინოპოლში მძევლად გაგზავნა მოუწია. თუმცა, მისმა ურჩობამ დაამტკიცა, რომ საქართველო იყო ძალა, რომელსაც შეეძლო საკუთარ წონაზე დიდ მოწინააღმდეგეს შებრძოლებოდა.

სვეტიცხოვლის აღმშენებელი

ომების პარალელურად, გიორგი I-მა საქართველოს უდიდესი არქიტექტურული ძეგლის მშენებლობა წამოიწყო. მან არქიტექტორ არსუკიძეს დაავალა მცხეთაში სვეტიცხოვლის ტაძრის ქვით აგება. მასიური ტაძარი, რომელსაც დღეს ვხედავთ — თავისი მაღალი თაღებითა და დახვეწილი ჩუქურთმებით — დიდწილად გიორგის ამბიციის (და არსუკიძის ტრაგიკული ნიჭის) შედეგია.

ტურისტული გზამკვლევი: გიორგი I-ის ძეგლები

  1. სვეტიცხოვლის ტაძარი: ეს გიორგი I-ის შედევრია. ჩრდილოეთ ფასადზე მოძებნეთ ხელის რელიეფი, რომელსაც გონიო უჭირავს, წარწერით: „ხელი მონისა ღვთისა არსუკიძისა, შეუნდეთ“. ეს მეფის არქიტექტორის ქვის ხელმოწერაა.
  2. შირიმნი (პალაკაციო): მდებარეობს პალაკაციოს ტბასთან (თანამედროვე თურქეთი). ეს იყო დიდი ბრძოლის ადგილი. ეკლესიის ნანგრევები, რომელიც გიორგიმ გაამაგრა, დღესაც დგას როგორც მისი წაგებული ომის მარტოხელა გუშაგი.