ახ.წ. 394–406: რწმენა, სიმაგრეები და ეკლესიის დაცვა

მეფე თრდატი ტახტზე მოხუცებული ავიდა. ის იყო თავისი წინამორბედის, ვარაზ-ბაკურ II-ის პაპა (ქორწინების ხაზით) და სავარაუდოდ გვირგვინი იმიტომ მიიღო, რომ მემკვიდრე (ფარსმან IV) ან ძალიან პატარა იყო, ან მძევლად ჰყავდათ. ხანდაზმულობის მიუხედავად, თრდატი უდიდესი ენერგიისა და ღვთისმოსაობის მქონე ადამიანი იყო.

ის მე-5 საუკუნის მიჯნაზე მეფობდა, მაშინ, როცა ქრისტიანობა საქართველოში ჯერ კიდევ იბრძოდა ზოროასტრული გავლენის წინააღმდეგ. თრდატი ცნობილია არა ბრძოლებით, არამედ აგურით. მას ესმოდა, რომ რწმენის გადასარჩენად ქვა და კირი იყო საჭირო.

რუსთავის დაფუძნება

თრდატს მიეწერება რუსთავის ეკლესიისა და არხების მშენებლობა. თრდატამდე რუსთავი სტრატეგიული დასახლება იყო, მაგრამ მან ის მნიშვნელოვან ცენტრად აქცია. მან ააგო ეკლესია და, რაც მთავარია, სარწყავი არხი (რუ). სახელი „რუსთავი“ (რუს თავი) ხშირად სწორედ ამ უძველეს საინჟინრო ნაგებობებს უკავშირდება.

ქვემო ქართლის რეგიონის ინფრასტრუქტურის განვითარებით, თრდატმა გააძლიერა სამეფოს ეკონომიკური ბაზა სპარსეთის საზღვართან ახლოს. ეს სტრატეგიული სვლა იყო — სიმდიდრისა და მოსახლეობის სიმჭიდროვის შექმნა სამხრეთით, რათა ბუფერის როლი ეთამაშა.

ღვთისმოსავი მეფე

მატიანეები თრდატს აღწერენ როგორც „დიდი სარწმუნოების“ კაცს. მან მხოლოდ რუსთავში არ აშენა; მან ჩაუყარა საფუძველი ნეკრესის ეკლესიას კახეთში, რომელიც საქართველოში ერთ-ერთი უძველესი შემორჩენილი ქრისტიანული ნაგებობაა. მისი მეფობა სულიერი გამაგრების პერიოდი იყო. ის აწარმოებდა მოლაპარაკებებს სპარსელებთან, რათა ქართული ეკლესიისთვის ფუნქციონირების საშუალება მიეცათ, და სანაცვლოდ ოქროს იხდიდა, რათა მის ხალხს ქრისტესთვის ეცა თაყვანი.

თრდატი ამტკიცებს, რომ დიდებული მეფობისთვის ახალგაზრდა მეომრობა არ არის აუცილებელი. ზოგჯერ, ერის გადასარჩენად მხცოვანი აღმშენებელია საჭირო.

ტურისტული გზამკვლევი: თრდატის მემკვიდრეობა

  1. რუსთავის ციხე: ეწვიეთ უძველესი ციხესიმაგრის ნანგრევებს თანამედროვე ქალაქ რუსთავში. თუმცა ბევრი რამ შუა საუკუნეებისაა, საძირკველი თრდატის დროინდელია და იმ საირიგაციო სისტემებს უკავშირდება, რომელთაც მან ჩაუყარა საფუძველი.
  2. ნეკრესის მონასტერი: ნეკრესის (კახეთი) მცირე ბაზილიკა მე-4 საუკუნის მიწურულით თარიღდება. ამ პატარა, უძველესი ქვის ეკლესიის შიგნით დგომისას, თქვენ დგახართ შენობაში, რომელიც სავარაუდოდ თავად მეფე თრდატის ბრძანებით აიგო. ეს არის პირდაპირი კავშირი ქართული ქრისტიანობის გარიჟრაჟთან.