ახ.წ. 447–522: გოლიათი, მეომარი, წმინდანი და დედაქალაქის აღმშენებელი
თბილისის გულში, მტკვრის თავზე, დგას გოლიათის ცხენოსანი ქანდაკება. ეს არის მეფე ვახტანგ I, ისტორიისთვის ცნობილი როგორც გორგასალი („მგლისთავა“). ის არ არის უბრალოდ მეფე; ის საქართველოს მეფე არტურია, ფიგურა, სადაც ისტორია და მითი ერთ დიდებულ რეალობად იქცევა. ლეგენდის თანახმად 2.4 მეტრი სიმაღლის მეომარი-მეფე, რომელმაც გააერთიანა კავკასია, შეებრძოლა სპარსეთის იმპერიას და საქართველოს მისი თანამედროვე გული აჩუქა.
მგლისთავას ლეგენდა
ვახტანგი ტახტზე 7 წლისა ავიდა და მემკვიდრეობით მიიღო სპარსეთის მიერ დამორჩილებული სამეფო. 16 წლის ასაკში ის უკვე არმიებს სარდლობდა. მეტსახელი „გორგასალი“ (სპარსულიდან გორგ-სარ) მან იმიტომ მიიღო, რომ ბრძოლაში მგლის თავის ფორმის ოქროს მუზარადს ატარებდა. როცა სპარსელები მას ბრძოლის ველზე ხედავდნენ, ყვიროდნენ: „დურ აზ გორგასალ!“ („მოერიდეთ მგლისთავას!“).
ახალგაზრდობა მან ჩრდილოეთით ალანებთან ბრძოლაში (მოტაცებული დის გამოსახსნელად) და საქართველოს საზღვრების შავ ზღვამდე (ლაზიკა) და სომხეთამდე გაფართოებაში გაატარა. მან იბერია ვასალური სახელმწიფოდან რეგიონულ ძალად აქცია.
ხოხბის ლეგენდა და თბილისი
ვახტანგის ყველაზე თვალსაჩინო მემკვიდრეობა ქალაქი თბილისია. ლეგენდა ამბობს, რომ მეფე მტკვრისპირა ტყეებში თავის საყვარელ შევარდენთან ერთად ნადირობდა. შევარდენმა ხოხობი დაიჭირა, მაგრამ ორივე ფრინველი ცხელ წყაროში ჩავარდა. როცა მსახურებმა ისინი იპოვეს, ფრინველები მოხარშული იყო.
ბუნებრივი ცხელი გოგირდის წყლებით გაოცებულმა ვახტანგმა ბრძანა: „აქ მე ავაშენებ ქალაქს“. მან მას თბილისი უწოდა. თუმცა ის მცხეთიდან მართავდა, მან ჩაუყარა საფუძველი ახალ დედაქალაქს, რომელიც მისმა შვილმა დაასრულა. დღეს აბანოთუბანი სწორედ იმ ლეგენდარული წყაროების ადგილზე დგას.
ბრძოლა ეკლესიისთვის
ვახტანგი რწმენის დიდი რეფორმატორიც იყო. მას ესმოდა, რომ საქართველოს ნამდვილი დამოუკიდებლობისთვის ეკლესიაც დამოუკიდებელი უნდა ყოფილიყო უცხოელი ეპისკოპოსებისგან. მან მოიპოვა (და იბრძოლა) საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიისთვის და დანიშნა პირველი კათოლიკოსი. მან დაიწყო მასიური ქვის სვეტიცხოვლის ტაძრის მშენებლობა მცხეთაში, რითაც მირიან III-ის ხის ეკლესია ჩაანაცვლა.
საბოლოო ღალატი
ვახტანგის სიცოცხლე ტრაგედიით დასრულდა, როგორც ყველა დიდი გმირის ისტორია. 502 (ან 522) წელს, სპარსელებთან სასტიკი ბრძოლის დროს, მას უღალატა განდგომილმა მონამ/დიდებულმა, რომელმაც იცოდა მეფის აბჯრის საიდუმლო სისუსტე. მოღალატემ ისარი იღლიის ქვეშ, აბჯრის ნაპრალში ესროლა. ჭრილობა სასიკვდილო აღმოჩნდა.
ვახტანგი უჯარმის ციხეში გარდაიცვალა. ის დაკრძალეს მის მიერვე აგებულ სვეტიცხოვლის ტაძარში. მის საფლავზე წერია მარტივი ჭეშმარიტება: სიკვდილშიც კი, ის ერის მცველია.
ტურისტული გზამკვლევი: გორგასლის ბილიკი
- მეტეხის ტაძარი (თბილისი): ეწვიეთ ვახტანგ გორგასლის საკულტო ცხენოსან ქანდაკებას. ეს ქალაქის ყველაზე ფოტოგენური ადგილია, რომელიც მის მიერ დაარსებულ ძველ თბილისს გადმოჰყურებს.
- აბანოთუბანი: მიიღეთ გოგირდის აბაზანა იმ უბანში, სადაც მეფემ ხოხობი იპოვა. ეს ცხელი წყალია თბილისის არსებობის მიზეზი.
- სვეტიცხოვლის ტაძარი (მცხეთა): მოინახულეთ მისი საფლავი ტაძრის იატაკზე (საკურთხევლის მარცხნივ). ეს ყველა ქართველისთვის წმინდა ადგილია.
- უჯარმის ციხე: მისი საყვარელი რეზიდენციისა და გარდაცვალების ადგილის ნანგრევები. ციტადელიდან ულამაზესი ხედები იშლება.
0 Comment