ახ.წ. 185–189: აჯანყება, ინტერვენცია და ეპოქის დასასრული

ყველა დინასტია ადრე თუ გვიან ეცემა. აღდგენილი ფარნავაზიანთა ხაზისთვის დასასრული მეფე ამაზასპ II-თან ერთად დადგა. მისი ოთხწლიანი მეფობა აღინიშნა ქაოსით, აჯანყებითა და გეოპოლიტიკური მარწუხებით, რომელმაც ძველი წესრიგი გაანადგურა.

ამაზასპ II კოშმარული სცენარის წინაშე აღმოჩნდა: შიდა აჯანყება გარე ინტერვენციასთან ერთად. ქართველი დიდებულები (ერისთავები), რომლებიც დაიღალნენ მეფის სისუსტით (ან შესაძლოა უცხო ძალების მიერ იყვნენ წაქეზებულნი), მას აუჯანყდნენ. მაგრამ ისინი მარტო არ მოქმედებდნენ.

განწირულთა კოალიცია

აჯანყებულებმა იბერიაში ჩრდილოეთიდან ალანები, ხოლო სამხრეთიდან სომხები (რომლებსაც მაშინ არშაკიანთა დინასტია მართავდა) მოიწვიეს. ამაზასპ II ალყაში მოექცა. ის მამაცურად იბრძოდა, მაგრამ კოალიცია ძალიან ძლიერი აღმოჩნდა. მეფე დამარცხდა და ბრძოლაში დაიღუპა ახ.წ. 189 წელს.

მისი სიკვდილმა წყალგამყოფი როლი ითამაშა. ამით დასრულდა ფარნავაზიანთა დინასტია, რომელიც (მცირე წყვეტებით) საქართველოს თითქმის 500 წლის განმავლობაში მართავდა. გამარჯვებულებმა ტახტზე ახალი მეფე დასვეს: რევ I, სომხეთის მეფის ძე, რომელმაც იბერიაში არშაკიანთა დინასტიას დაუდო სათავე.

მემკვიდრეობა

ამაზასპ II ისტორიაში ხშირად მხოლოდ სქოლიოა, მაგრამ მისმა დაცემამ კავკასია შეცვალა. არშაკიანების მოსვლამ საქართველო პართიულ კულტურულ სფეროსთან დააახლოვა და შეამზადა ნიადაგი მომავალი დიდი კონფლიქტისთვის: სასანიანების გამოჩენისა და, საბოლოოდ, ქრისტიანობის მიღებისთვის.